بيدار شوند و به راه هدايت بازگردند و دست از ظلم و ستم بكشند.

دليل چهارمى نيز مى‌تواند داشته باشد و آن اينكه: برخى از آنان به هيچ وجه قابل هدايت نيستند، خداوند به آنها مهلت مى‌دهد تا پشتشان از بار گناه سنگين‌تر شود و مجازاتشان شديدتر گردد. درست مانند كسى كه از درختى بالا رود، هر چه بالاتر رود، سقوط او دردناكتر و شكننده‌تر است. قرآن مى‌فرمايد: «وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّما نُمْلِي لَهُمْ خَيْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّما نُمْلِي لَهُمْ لِيَزْدادُوا إِثْماً وَ لَهُمْ عَذابٌ مُهِينٌ»، آنها كه كافر شدند (و راه طغيان پيش گرفتند) تصوّر نكنند اگر به آنان مهلت مى‌دهيم به سودشان است. ما به آنان مهلت مى‌دهيم فقط براى اينكه بر گناهان خود بيفزايند و براى آنها عذاب خواركننده‌اى (آماده شده) است. [1] بنابراين، هر گاه ظالم و ستمگرى را بر امّتى مسلّط ديديم، نبايد در مسئله عدل گرفتار شك و ترديد شويم، چرا كه اين مسئله، عوامل گوناگونى دارد كه در بالا به بخشى از آن اشاره شد.

[1] سوره آل عمران، آيه 178.