بخش اوّل‌

و أشهد أن لا إله إلّا اللّه وحده لا شريك له: الأوّل لا شي‌ء قبله، و الآخر لا غاية له، لا تقع الأوهام له على صفة، و لا تعقد القلوب منه على كيفيّة، و لا تناله التّجزئة و التّبعيض، و لا تحيط به الأبصار و القلوب.

ترجمه‌

گواهى مى‌دهم كه معبودى جز ذات پاك او نيست. يگانه است و همتايى ندارد.

سرآغازى است كه پيش از او چيزى نبوده و آخرى است كه پايانى ندارد. انديشه‌هاى دور پرواز، كنه صفاتش را درك نكنند و عقل‌ها به چگونگى ذاتش پى نبرند، تجزيه و تبعيض در او راه ندارد و چشم‌ها و انديشه‌ها به او احاطه نمى‌يابد (چشم‌ها او را نمى‌بيند و عقل‌ها به كنه ذاتش نمى‌رسد).

شرح و تفسير

در طريق معرفت خداوند

علماى عقايد، صفات ذات خدا را به دو بخش تقسيم مى‌كنند: صفات جمال و صفات جلال. «صفات جمال» به صفاتى مى‌گويند كه جنبه اثباتى دارد، مانند: علم و قدرت، و «صفات جلال» را به صفاتى مى‌گويند كه جنبه نفى دارد، مانند: نداشتن شريك و شبيه، و چون از هشت وصفى كه در بخش اوّل اين خطبه آمده است، بعضى جنبه اثباتى دارد و بعضى جنبه نفى، معلوم مى‌شود آنچه در عنوان اين خطبه، به‌