بينه و بينه يدفعونه إلى المقادير و هما ملكان يحفظانه باللّيل و ملكان بالنّهار يتعاقبانه‌

، مى‌فرمايد: به فرمان خدا، انسان (حفظ مى‌شود) از اينكه در جايى سقوط كند، يا ديوارى بر او بيفتد، يا حادثه ديگرى براى او پيش آيد، تا زمانى كه اجل حتمى فرا رسد، در اين هنگام آن فرشتگان كنار مى‌روند و او را تسليم حوادث مى‌كنند، آنها دو فرشته‌اند كه مأمور حفظ انسان در شب مى‌باشند و دو فرشته ديگر كه در روز او را حفظ مى‌كنند و بطور متناوب جايگزين يكديگر مى‌شوند» [1].

در اينجا سؤالى پيش مى‌آيد كه اگر مطلب چنين است، پس لازم نيست ما خود را در برابر خطرات حفظ كنيم و پيشگيرى لازم را در برابر سيل و زلزله و بيمارى و حوادث رانندگى بنماييم، بلكه مجاز هستيم بى‌پروا پيش برويم و از هيچ چيز نترسيم؟! در پاسخ به اين سؤال بايد توجّه كرد كه اجل و سرآمد عمر انسان، بر دو گونه است: «اجل حتمى» و «اجل غير حتمى». «اجل حتمى» سرآمدى است كه به هيچ وجه راه بازگشت براى آن نيست مثل اينكه قلب انسان حداكثر قدرت ضربانش- در حاليكه كاملا هم سالم باشد- فلان مقدار است، هنگامى كه آن عدد كامل شد قلب خواه ناخواه از كار مى‌ايستد، درست مانند ساعتى كه باطرى آن تمام شده باشد.

امّا «اجل غير حتمى» سرآمدى است كه قابل اجتناب است آن نيز بر دو گونه است، بخشى از آن در اختيار انسان است كه مى‌تواند با رعايت موازين عقلايى از آن پرهيز كند، مانند: پوشيدن «زره» در تن و گذاشتن «خود» بر سر و گرفتن «سپر» به دست در ميدان جنگ، كه بى‌شك جلوى بسيارى از مرگ و ميرها را مى‌گيرد.

[1] تفسير برهان، جلد 2، صفحه 283.