شرح و تفسير

ما را در سايه او قرار ده‌

امام عليه السّلام در اين بخش از سخنانش دعاى جامعى در حقّ پيامبر اسلام مى‌كند و در واقع طرز دعا كردن به آن بزرگوار را به ما مى‌آموزد و نيز دعاى جامعى براى خود و دوستان و پيروانش مى‌نمايد.

در قسمت اوّل، شش چيز از پيشگاه خداوند بزرگ براى پيغمبر گرامى اسلام صلّى اللّه عليه و آله تقاضا مى‌كند. نخست اين كه عرض مى‌كند: «پروردگارا! جايگاه وسيعى در سايه لطفت براى او بگشاى!» (اللّهمّ افسح‌ [1] له مفسحا في ظلّك).

«ظلّ» سايه) در اين جا ممكن است معناى كنايى داشته باشد و اشاره به سايه لطف، جود و بخشش خداوند باشد، و يا به معناى حقيقى، و اشاره به سايه‌هاى بهشتى در قيامت باشد. چنانكه در حديث آمده است: «در بهشت درختى است كه شخص سوار بر مركب، مى‌تواند در سايه آن يكصد سال راه برود». [2] دوم اين كه عرض مى‌كند: «خداوندا از فضل و كرمت پاداش مضاعف به او مرحمت كن!» و اجزه مضاعفات الخير من فضلك‌.

روشن است كه پاداش الهى هميشه به صورت مضاعف و چندين برابر مى‌باشد چرا كه از فضل و كرمش سرچشمه مى‌گيرد و برابرى با اعمال در آن شرط نيست، ولى در اينجا تقاضاى پاداشهاى بيشترى براى آن بزرگوار شده است.

در سومين و چهارمين تقاضا عرضه مى‌دارد: «خداوندا! كاخ پر شكوه او را از هر بنايى برتر ساز و مقام او را در پيشگاه خود گرامى دار! (اللّهمّ و أعل على بناء البانين بناءه، و أكرم لديك منزلته).

[1] «افسح» از مادّه «فسح» (بر وزن فسخ) به معناى مكان وسيع است، و از همين رو اين مادّه در مفهوم گسترش دادن، به كار مى‌رود.

[2] مجمع البيان، جلد 10- 9، صفحه 218، ذيل آيه 30 از سوره واقعه.