نمى‌شود- و نخستين كسى كه پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله را تصديق كرد و به ياريش برخاست، على عليه السّلام بود.

اين سخن ممكن است، اشاره به اخبار غيبى و حوادثى كه از چشم و گوش آنها پنهان بوده است، بوده باشد، زيرا گروهى از منافقان، در صفوف مردم كوفه بودند كه هر گاه على عليه السّلام از مسائل غيبى خبر مى‌داد و آن را به عنوان «تعلّم من ذي علم» (فرا گرفتن از پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله) معرفى مى‌كرد، آن تاريك‌دلان كورباطن، زبان به تكذيب مى‌گشودند.

و نيز مى‌تواند اشاره به احكام و معارف عاليه اسلام باشد كه امام عليه السّلام آنها را از قرآن مجيد، يا از پيغمبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله آموخته بود و افكار منافقان، كشش درك آنها را نداشت.

در واقع- و به گفته «ابن ابى الحديد»- دقّت در اين سخنان و بررسى تاريخ زندگى على عليه السّلام بعد از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله نشان مى‌دهد كه همان منافقان عصر رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله يا كسانى كه در خطّ آنها گام بر مى‌داشتند، همان نسبت‌هايى را كه به پيامبر صلّى اللّه عليه و آله مى‌دادند، به على عليه السّلام نيز مى‌دادند. گويى حالات آن امام عليه السّلام عصاره‌اى از حالات پيامبر صلّى اللّه عليه و آله بود. كسى كه در سوره‌هايى از قرآن، مانند سوره «برائت» دقّت كند و پاسخهايى را كه قرآن به منافقين مى‌دهد در نظر بگيرد، مى‌بيند حال و هوايى همچون حال و هواى بعضى از خطبه‌هاى نهج البلاغه را دارد. [1] روشن است كسى كه نخستين موحّد و خداپرست و تصديق كننده پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله بوده، هيچ گاه دروغى به خدا يا پيغمبر نمى‌بندد و از مسايلى كه آگاه نيست، خبر نمى‌دهد. اين گونه سخنان خلاف، از آن كسانى است كه ايمان درستى ندارند و به كانون وحى و ايمان نزديك نبوده‌اند. و از كانون تقوا دور مانده‌اند.

به تعبير ديگر: على عليه السّلام تمام معارفى كه داشت و حتّى اخبار غيبى را كه بيان‌

[1] با اقتباس از «شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد»، جلد 6، صفحه 129.