نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 2 صفحه : 588
«تحفز» از ماده «حفز» (بر وزن حبس) به
معنى راندن و تحريك نمودن و يا كسى را از پشت سر به پيش هل دادن است اين تعبير به
خوبى مىرساند كه انسانها بخواهند يا نخواهند با گذشت روزگار به پيش رانده
مىشوند، و به سوى اجل حركت مىكنند.
تعبير به «تحدو» كه از ماده «حداء» به معنى آواز خواندن براى شتران بمنظور
تسريع حركت آنهاست، تعبير زيبايى براى نشان دادن اين حقيقت است كه در اين جهان
تمام عوامل تسريع به سوى فنا فراهم است، و انسانها با سرعت هر چه تمامتر به سوى
پايان زندگى پيش مىروند.
تعبير به جيران (همسايگان) بعد از تعبير به سكّان (ساكنان) ممكن است اشاره به
اين نكته باشد كه محل سكونت انسان اين جهان نيست، گويى همسايه اين خانه است نه
صاحب اين خانه! در جملههاى بعد با نكته ديگرى در باره دنيا چهره واقعى آن را
آشكارتر ساخته، مىفرمايد: «آنچه از دنيا شيرين بوده به تلخى گراييده، و آنچه صاف
و زلال بوده تيرگى يافته است». (و قد امرّ [1] منها ما كان
حلوا و كدر منها ما كان صفوا).
دوران شيرين كودكى و جوانى به سرعت پايان مىگيرد، و دوران طاقت فرسا و پر از
مرارت پيرى فرا مىرسد. سلامت جسم و روح جاى خود را به انواع بيماريها مىدهد، و
امنيت و آرامش به ناامنى و تشويش و اضطراب مبدّل مىشود.
نه شيرينىاش پايدار و نه آرامش و استراحت آن برقرار است. همه چيز به سرعت
دگرگون مىشود و نعمتها رو به زوال مىرود.
گاه در تفسير اين جمله گفته شده است كه اين تعبيرات اشاره به اختلاف ظاهر و
باطن دنيا است. ظاهرش شيرين اما باطنش تلخ، ظاهرش صاف و زلال و باطنش تيره و تار،
ولى دقت در تعبيرات فوق نشان مىدهد كه تفسير اول مناسبتر است.
[1] «مرّ» (بر وزن شرّ) به معنى مرور
كردن و عبور نمودن است، و مرّ بر وزن حرّ به معنى تلخ (ضدّ شيرين) است و «أمرّ» از
واژه دوم گرفته شده، مفهومش اين است كه گذشت زمان شيرينىهاى جهان را تلخ كرده
است.
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 2 صفحه : 588