نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 2 صفحه : 587
در اين دنيا به اندازهاى كوتاه است كه گويى از لحظه تولّد به او مىگويند:
«آماده كوچ كردن باش!» در جمله اول به باطن آن اشاره مىكند و در جمله دوم به ظاهر
آن، و به تعبير ديگر: دنيا هم ذاتا فانى است و هم علائم مختلفى كه در گوشه و كنار
زندگى انسانها است فانى بودن آن را اعلام داشته است، تا مردم گرفتار غفلت و
بىخبرى و زيانهاى ناشى از طول امل نشوند.
و به گفته شاعر:
سالها در عمر من مهر آمد و آبان گذشت
و ز كمال غفلتم هر لحظه در نقصان
گذشت
در شتاب عمر فرداها همه ديروز شد!
نارسيده نوبهاران فصل تابستان گذشت!
سپس در جمله سوم و چهارم مىافزايد: «زيباييهايش به زشتى گراييده، و روى
برگردانده و به سرعت دور مىشود» (و تنكّر
معروفها و أدبرت حذّاء [1]).
آرى زيباييهاى جوانى به سرعت جاى خود را به زندگى ملالت بار پيرى مىدهد، و
نعمتهايش رو به زوال است، چشمها كم نور، گوشها ناشنوا، اعصاب سست، استخوانها
فرسوده و چهرههاى صاف و پر طراوت، پر از چين و چروك پيرى مىشود! در جمله پنجم و
ششم مردم دنيا را به كاروانى از شتران تشبيه مىكند كه ساربان به سرعت آنها را
مىراند، مىفرمايد: «دنيا ساكنان خويش را به سوى فنا مىراند، و همسايگانش را با
آهنگ مرگ پيش مىبرد». (فهى تحفز [2] بالفناء
سكّانها و تحدوا بالموت جيرانها).
[1] «حذاء» از ماده «حذّ» (بر وزن
حظّ) به معنى قطع كردن با سرعت است، و به همين جهت به شترى كه با سرعت حركت مىكند
حذّاء گفته مىشود، و در خطبه بالا منظور پايان گرفتن زندگى دنيا با سرعت است.
[2] «تحفز» از ماده «حفز» (بر وزن
حبس) به معنى تحريك كردن و برانگيختگى، يا چيزى را از پشت سر به جلو راندن است، در
حديث آمده است كه يكى از نشانههاى رستاخيز «حفز موت» است از رسول خدا صلّى اللّه
عليه و آله و سلّم سؤال كردند: «حفز موت» چيست؟ فرمود: مرگهاى ناگهانى! (لسان
العرب).
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 2 صفحه : 587