بخش اول‌

قد استطعموكم القتال فأقرّوا على مذلّة و تأخير محلّة أو روّوا السّيوف من الدّماء ترووا من الماء فالموت في حياتكم مقهورين و الحياة في موتكم قاهرين. ألا و إنّ معاوية قاد لمة من الغواة و عمّس عليهم الخبر، حتّى جعلوا نحورهم أغراض المنيّة.

ترجمه‌

آنها (سپاه معاويه با بستن آب به روى شما) از شما جنگ طلبيده‌اند، بنا بر اين (در برابر اين عمل ناجوانمردانه دو راه در پيش داريد،) يا بايد تن به ذلّت و انحطاط منزلت خويش بدهيد، يا شمشيرهايتان را از خون (اين بيرحمان) سيراب كنيد، تا بتوانيد از آب سيراب شويد (بدانيد) مرگ در زندگى توأم با شكست شماست، و حيات در مرگ پيروزمندانه شما، آگاه باشيد معاويه گروهى از بيخبران گمراه را همراه خود آورده و حق را با نيرنگ و تزوير بر آنها پنهان نموده، تا آنجا كه گلوهاى خويش را آماج تيرها و شمشيرهاى مرگ‌آور ساخته‌اند!

شرح و تفسير

به اين حركت ناجوانمردانه پايان دهيد!

همان گونه كه در شأن ورود خطبه اشاره شد اين خطبه در لحظاتى بسيار حساس و سرنوشت ساز از امام عليه السّلام صادر شد و امام عليه السّلام كه كانونى از فصاحت و بلاغت و دريايى از تدبير و مديريّت بود، چنان جمله‌هاى كوبنده و مهيّج را براى اداى‌