اتمام حجّت مايل نيستيم با شما جنگ را آغاز كنيم، اما تو لشكر خود را فرستاده‌اى و جنگ را (در كنار شريعه فرات) آغاز كرده‌اى، و ميان مردم و آب حائل شده‌اى.

شريعه را رها كن و آب را آزاد بگذار تا در آنچه ميان ما و شما است بنگريم، و اگر دوست دارى هدف اصلى را رها كرده و مردم بر سر آب با يكديگر بجنگند تا هر كس پيروز شد آب را در اختيار بگيرد، چنان كنيم! «صعصعه» اين پيام را براى معاويه برد، معاويه با يارانش به مشورت پرداخت، بعضى به او توصيه كردند كه شريعه را همچنان در اختيار بگير و آنها را از آب باز دار، ولى «عمرو بن عاص» به او گفت آب را آزاد بگذار، چرا كه من مى‌دانم لشكر على هرگز اجازه نخواهند داد تو سيراب باشى و آنها تشنه بمانند، ولى معاويه نظر موافقان نگهداشتن شريعه را ترجيح داد.

هنگامى كه امام عليه السّلام از اين ماجرا با خبر شد خطبه پر شور بالا را كه پر از نكات زيباى ادبى، و در نهايت فصاحت و بلاغت است ايراد كرد، و ياران خود را براى باز پس گرفتن شريعه فرات به حركت در آورد، و با يك حمله شجاعانه لشكر معاويه را عقب راندند و شريعه فرات را براى همه آزاد كردند! بخش اول اين خطبه به اين حقيقت اشاره مى‌كند كه اگر انسان با شجاعت به ميدان حوادث نرود و حق خود را نگيرد بايد تن به ذلّت تسليم در برابر ظلم بدهد، و در بخش دوم به اين نكته اشاره مى‌فرمايد كه چگونه معاويه با تزوير و حيله گروهى از بيخبران را به صحنه آورده كه حاضرند جان خود را در طريق باطل او فدا كنند؟!