در اطرافشان چه مى‌گذرد و غارتگران شام چه مى‌كنند! امام، با ناراحتى شديد براى بيدار كردن افكار خفته و ارواح سست و تنبل آنها با شلاقهاى آتشين سخن، آنها را زير ضربات پى در پى خود قرار مى‌دهد، شايد به خود آيند و خطرى را كه از سوى شاميان خونخوار آنها را تهديد مى‌كند درك كنند و در برابر آنها بپا خيزند.

ابن ابى الحديد، چنين نقل مى‌كند:

بعد از جريان حكميت، بار ديگر امير مؤمنان عليه السّلام براى نبرد با معاويه آماده شد.

وقتى اين خبر به گوش معاويه رسيد، به وحشت افتاد و نيروهاى خود را براى مقابله با امام عليه السّلام فرا خواند. اين وحشت زمانى افزايش يافت كه خبر حركت على عليه السّلام از كوفه و عبورش از نخيله به گوش معاويه رسيد.

معاويه براى ايجاد رعب و وحشت، ضحّاك بن قيس فهرى را خواست و به او دستور داد به طرف كوفه حركت كند و هر كس را كه در اطاعت على عليه السّلام مى‌بيند، مورد هجوم قرار دهد و اموالشان را غارت كند. در هيچ جا توقف نكند. اگر روز را در شهرى به سر مى‌برد، شب را در جايى ديگر باشد، ولى هرگز در برابر نيروهايى كه براى مقابله با او بسيج شده‌اند، مقاومت نكند.

ضحّاك، با حدود چهار هزار نفر نيرو حركت كرد و هر جا رسيد به قتل و غارت پرداخت و هر كس را در اطاعت امام عليه السّلام ديد كشت. به كاروان حاجيان خانه خدا حمله برد و آنها را غارت كرد. عمرو بن عميس- برادر زاده «عبد اللّه بن مسعود» (صحابى معروف)- را با گروهى از يارانش در نزديكى قطقطانه شهيد كرد. وقتى اين خبرها به امير مؤمنان على عليه السّلام رسيد، مردم را براى مقابله با اين تهاجم توأم با وحشى‌گرى فرا خواند. هنگامى كه گروهى سستى نشان دادند، حضرت خطبه بالا را ايراد فرمود. [1]

[1] شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحديد، جلد 2، صفحات 113- 117.