مردم بيان نموديم، كتمان كنند، خدا آن‌ها را لعنت مى‌كند؛ و همه لعن‌كنندگان نيز آن‌ها را لعن مى‌كنند. مگر آن‌ها كه توبه و بازگشت كردند، و (اعمال بد خود را با اعمال نيك) اصلاح نمودند، (و آنچه را كتمان كرده بودند؛ آشكار ساختند؛) من توبه آن‌ها را مى‌پذيرم؛ كه من توّاب و رحيمم».

در واقع شخص گنهكار به‌خصوص كسى كه اصرار بر گناه داشته مانند بيمارى است كه نيروهاى خود را از دست داده است؛ هنگامى كه بيمارى قطع شد بايد به تقويت خويشتن بپردازد تا نيروهاى از دست رفته بازگردد و به‌صورت نخستين درآيد. تأثير گناه بر روح انسان نيز همين‌گونه است و جبران و اصلاح آن نيز از طريق انجام اعمال صالحه است.

آنگاه امام عليه السلام به‌سراغ پنجمين و ششمين مرحله كه آخرين اركان توبه و بالاترين مراحل آن هستند رفته، مى‌فرمايد: «پنجم، گوشت‌هايى را كه براثر حرام بر اندامت روييده با اندوه بر گناه آب كنى تا چيزى از آن باقى نماند و پوست به استخوانت بچسبد و گوشت تازه در ميان آن‌ها برويد و ششم آن‌كه به همان اندازه كه لذت و شيرينى گناه را به جسمت چشانده‌اى زحمت و مرارت طاعت را نيز به آن بچشانى»؛

(وَالْخَامِسُ أَنْ تَعْمِدَ إِلَى اللَّحْمِ الَّذِي نَبَتَ عَلَى السُّحْتِ فَتُذِيبَهُ بِالْأَحْزَانِ، حَتَّى تُلْصِقَ الْجِلْدَ بِالْعَظْمِ، وَ يَنْشَأَ بَيْنَهُمَا لَحْمٌ جَدِيدٌ، وَالسَّادِسُ أَنْ تُذِيقَ الْجِسْمَ أَلَمَ الطَّاعَةِ كَمَا أَذَقْتَهُ حَلَاوَةَ الْمَعْصِيَةِ)

. البته اين مربوط به جايى است كه گوشت انسان از اموال حرام روييده باشد و تعبير به

«حَتَّى تُلْصِقَ الْجِلْدَ بِالْعَظْمِ‌

؛ تا پوستت به استخوانت بچسبد» نوعى تأكيد و مبالغه است. حداقل چنين شخصى كه در عيش و نوش و اموال حرام فربه شده به‌وسيله گرفتن روزه‌هاى مستحب لاغر شود و بخش قابل توجهى از آن گوشت‌ها را از طريق روزه و رياضت آب كند.

قابل توجه اين‌كه اين دو مرحله يكى ناظر به جنبه‌هاى جسمى است‌