شرح و تفسير مردم، فرزند دنيا هستند

امام عليه السلام در اين كلام حكيمانه به واقعيتى اشاره مى‌كند كه كاملًا منطقى است، مى‌فرمايد: «مردم، فرزندان دنيا هستند و كسى را نمى‌توان به سبب محبت به مادرش سرزنش كرد»؛

(النَّاسُ أَبْنَاءُ الدُّنْيَا، وَلَا يُلامُ الرَّجُلُ عَلَى حُبِّ أُمِّهِ)

. تشبيه دنيا به مادر به سبب آن است كه همه چيز ما از اين آب و خاك آفريده شده و در دامان اين جهان متولد شده و در آن پرورش يافته‌ايم، بنابراين دنيا را تشبيه به مادر كردن كاملًا مناسب است و تعبير وطن به مادر كه بسيار رايج است نيز در واقع ناظر به همين معناست كه ما وقتى در كشورى متولد شده و در فضاى آن پرورش يافته‌ايم، آن كشور به منزله مادر ماست و علاقه داشتن به مادر امرى طبيعى است، بنابراين، هم علاقه به وطن و هم علاقه به دنيا امرى طبيعى است و جاى تعجب نيست.

در اين‌كه هدف اصلى امام عليه السلام از بيان اين حقيقت چيست؟ در ميان شارحان نهج‌البلاغه اختلاف نظر است. بعضى آن را نوعى مذمت و نكوهش نسبت به محبت دنيا شمرده‌اند و بعضى به عكس، محبت دنيا را امرى طبيعى مى‌دانند.

حقيقت اين است كه امام عليه السلام مى خواهد بفرمايد: نه از علاقه خودتان به دنيا نگران باشيد و نه از علاقه ديگران نسبت به آن، چراكه پيوندى بسيار مستحكم ميان شما و دنياست. از آن بترسيد كه اين علاقه افراطى شود