زياد مصرف نمىكرد»؛
(وَكَانَ خَارِجاً مِنْ سُلْطَانِ بَطْنِهِ فَلا يَشْتَهِي مَا لا يَجِدُ وَلا يُكْثِرُ إِذَا وَجَدَ)
. در حديثى كه در كتاب شريف كافى از رسول خدا صلى الله عليه و آله نقل شده مىخوانيم:
«أَكْثَرُ مَا تَلِجُ بِهِ أُمَّتِي النَّارَ الْأَجْوَفَانِ الْبَطْنُ وَالْفَرْجُ؛
بيشترين چيزى كه امت من بهوسيله آن وارد آتش دوزخ مىشوند دو چيز ميانتهى است: شكم و فرج». [1]
حديث ديگرى از همان حضرت و در همان كتاب آمده است:
«ثَلاثٌ أَخَافُهُنَّ عَلَى أُمَّتِي مِنْ بَعْدِي الضَّلالَةُ بَعْدَ الْمَعْرِفَةِ وَمَضَلَّاتُ الْفِتَنِ وَشَهْوَةُ الْبَطْنِ وَالْفَرْجِ؛
سه چيز است كه بعد از خودم بر امتم از آن بيمناكم: گمراهى بعد از معرفت و آزمايشهاى گمراهكننده و شهوت شكم وشهوت جنسى». [2]
در حديث ديگرى نيز در همان باب از امام باقر عليه السلام آمده است كه فرمود: «هيچ عبادتى برتر از خويشتندارى در مورد شكم و شهوت جنسى نيست»؛
(مَا مِنْ عِبَادَةٍ أَفْضَلَ مِنْ عِفَّةِ بَطْنٍ وَفَرْجٍ). [3]
در سومين وصف مىفرمايد: «بيشتر اوقات زندگانىاش ساكت بود و (در عين حال) اگر سخنى مىگفت بر گويندگان چيره مىشد و عطش سؤال كنندگان را فرو مىنشاند»؛
(وَكَانَ أَكْثَرَ دَهْرِهِ صَامِتاً فَإِنْ قَالَ بَذَّ الْقَائِلِينَ وَنَقَعَ غَلِيلَ السَّائِلِينَ)
. «بَذَّ» به معناى غلبه و پيشى گرفتن است و «نَقَعَ» به معناى سيراب كردن و «غليل» به معناى تشنگى.
اشاره به اينكه هرگاه سخن مىگفت گزيده و حسابشده مىگفت بهگونهاى كه از همه پيشى مىگرفت و مستمعين را بهرهمند مىساخت و عطش آنها را فرو مىنشاند.
آنگاه در چهارمين وصف مىفرمايد: « (به دليل نهايت تواضع بر حسب
[1]. كافى، ج 2، ص 79، ح 5
[2]. همان، ح 6
[3]. همان، ص 80، ح 7