شرح و تفسير روز جنگ از همه نزديك‌تر به دشمن، رسول خدا صلى الله عليه و آله بود

در اين كلام شريف كه در منابع بسيار زيادى، پيش و پس از سيّد رضى، با تفاوت‌هايى نقل شده، امام عليه السلام به موقعيت پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله در ميدان جنگ اشاره مهمى مى‌كند و مى‌فرمايد: «هرگاه آتش جنگ، سخت شعله‌ور مى‌شد ما به رسول خدا صلى الله عليه و آله پناه مى‌برديم و در آن هنگام هيچ‌يك از ما به دشمن از او نزديك‌تر نبود»؛

(كُنَّا إِذَا احْمَرَّ الْبَأْسُ اتَّقَيْنَا بِرَسُولِ اللَّه صلى الله عليه و آله، فَلَمْ يَكُنْ أَحَدٌ مِنَّا أَقْرَبَ إِلَى الْعَدُوِّ مِنْهُ)

. سيّد رضى رحمه الله كه هدفش شرح نكته‌هاى فصيح و بليغ اين جمله بوده است مى‌گويد: «معناى اين سخن اين است كه وقتى ترس از دشمن شديد مى‌شد و جنگ به‌گونه‌اى بود كه گويا مى‌خواهد جنگجويان را در كام خود فرو ببرد مسلمانان به پيامبر صلى الله عليه و آله پناهنده مى‌شدند تا رسول خدا صلى الله عليه و آله شخصاً به نبرد پردازد و خداوند به بركت وجود او نصرت و پيروزى را بر آنان نازل كند و در سايه آن حضرت ايمن گردند»؛

(وَمَعْنى‌ ذلِكَ أنَّهُ إذا عَظُمَ الْخَوْفُ مِنَ الْعَدُوّ، وَاشْتَدَّ عِضاضُ الْحَرْبِ فَزِعَ الْمُسْلِمُونَ إلى‌ قِتالِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه و آله بِنَفْسِهِ، فَيُنْزِلُ اللَّهُ عَلَيْهِمُ النَّصْرُ بِهِ، وَيَأمَنُونَ مِمّا كانُوا يَخافُونَهُ بِمَكانِهِ)

. سپس مى‌افزايد: «جمله «إذَا احْمَرَّ الْبَأسُ» كنايه از شدت كارزار است و دراين‌باره سخنان فراوانى گفته شده كه بهترين آن‌ها اين است كه امام عليه السلام‌