تعبير به تجارت‌خانه در واقع بر گرفته از آيه شريفه‌ «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَى تِجَارَةٍ تُنجِيكُمْ مِّنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ» مى‌باشد. [1]

بعضى از شارحان نهج‌البلاغه‌

«مُصَلَّى مَلَائِكَةِ اللَّهِ»

را اشاره به سجده كردن فرشتگان براى آدم دانسته‌اند در حالى كه دليلى بر اين تخصيص نيست؛ پيوسته جمعى از فرشتگان در حال سجود و جمعى در حال ركوع و مشغول نمازند و منحصر به زمان خاصى نيست و فرشتگان در همه جا هستند؛ در آسمان و در زمين و مخصوصاً در اماكن مقدسى همچون مكه و مدينه و بقاع معصومان عليهم السلام.

از مجموع اين تعبيرات استفاده مى‌شود كه دنيا موقعيت بسيار مهمى دارد براى آنان كه از آن بهره گيرند؛ هم منزلگاهى است براى تهيه زاد و توشه، هم دانشگاهى است براى دروس اخلاقى و موعظه، هم محلى براى عبادت پروردگار و هم تجارت‌خانه‌اى است كه انسان با سرمايه عمر وارد آن مى‌شود و در برابر اين سرمايه مى‌تواند بهترين متاع‌ها را كه همان قرب پروردگار و رضاى او و سعادت جاويدان است فراهم سازد.

از اين رو امام در ادامه اين سخن مى‌فرمايد: «آنها در دنيا رحمت خدا را به دست آورده و بهشت را از آن سود بردند»؛

(اكْتَسَبُوا فِيهَا الرَّحْمَةَ، وَرَبِحُوا فِيهَا الْجَنَّةَ)

. سپس امام عليه السلام براى يك نتيجه‌گيرى به آغاز سخن باز مى‌گردد و مى‌فرمايد: «با اين حال (كه براى تو شرح دادم) چه كسى دنيا را نكوهش مى‌كند در حالى كه جدايى خود را اعلام داشته و فراق خود را با صداى بلند خبر داده و خبر از مرگ خود و اهلش داده است»؛

(فَمَنْ ذَا يَذُمُّهَا وَقَدْ آذَنَتْ بِبَيْنِهَا، وَنَادَتْ بِفِرَاقِهَا، وَنَعَتْ نَفْسَهَا وَأَهْلَهَا)

. امام عليه السلام بعد از اين سه جمله كه در پاسخ مذمت‌گويان فرموده با دو جمله‌

[1]. سوره صف، آيه 10.