مواهب را مال خود نمى‌دانند و به عنوان امانتى از سوى خدا براى خدمت به خلق و پيمودن راه قرب حق حساب مى‌كنند.

از اينجا روشن مى‌شود دعاهاى پيوسته بعضى كه به مال و مقام و قدرت برسند و مستجاب نمى‌شود بسا به علّت همين است كه خدا مى‌داند اگر آنها به نوايى برسند طغيان مى‌كنند و استطاله و برترى‌جويى را پيشه مى‌سازند. لطف پروردگار شامل آنها مى‌شود و آنها را از رسيدن به اين امور محروم مى‌سازد.

داستان معروف ثعلبة بن حاطب انصارى كه در ذيل آيه 75 سوره «توبه» آمده است نشان مى‌دهد كه او مرد فقيرى بود و با اصرار زياد از پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله خواست در حق او دعا كند تا ثروتمند شود و پيغمبر صلى الله عليه و آله خواسته او را رد مى‌كرد.

پس از اصرار زياد دعايى در حقش فرموده و صاحب ثروت عظيمى شد و راه طغيان را پيش گرفت، نه تنها از پرداختن زكات سر باز زد، بلكه حكم زكات را ظالمانه پنداشت و آن را شبيه جزيه يهود و نصارى قلمداد كرد و بر سرش آمد آنچه آمد. [1]

اين حالت- همان‌گونه كه اشاره كرديم- در افراد بى‌نوايى كه به نوايى مى‌رسند غالباً شديدتر است، ازاين‌رو در روايتى از امام كاظم عليه السلام مى‌خوانيم:

«مَنْ وَلَّدهُ الْفَقْرُ أبْطَرَهُ الْغِنى‌

؛ كسى كه در دامان فقر متولد شده غنا و بى‌نيازى او را به طغيان وا مى‌دارد». [2]

در روايات مخصوصاً تأكيد شده كه اگر حاجتى داشتيد هرگز به اين‌گونه افراد مراجعه نكنيد، ازاين‌رو همان‌گونه كه پيش از اين نيز آورده‌ايم در حديثى از امام صادق عليه السلام مى‌خوانيم كه به يكى از يارانش فرمود:

«تُدْخِلُ يَدَكَ فِي فَمِ التِّنِّينِ إِلَى الْمِرْفَقِ خَيْرٌ لَكَ مِنْ طَلَبِ الْحَوَائِجِ إِلَى مَنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَكَانَ‌

؛ دست خود را تا مرفق‌

[1]. براى توضيح بيشتر به تفسير نمونه ذيل آيه 75 سوره «توبه» مراجعه كنيد.

[2]. بحارالانوار، ج 100، ص 86.