شرح و تفسير خوشا به حال آنها

اين كلام حكيمانه خواه دنباله كلام پيشين باشد يا كلامى مستقل، شرح كوتاه و پرمعنايى از صفات سعادت‌مندان خوش‌بخت است كه در ضمن هشت وصف بيان شده است.

نخست مى‌فرمايد: «خوشا به حال كسى كه در نزد خود كوچك (و متواضع) است (و در نظر مردم بزرگ و عزيز)»؛

(طُوبَى‌ لِمَنْ ذَلَّ فِي نَفْسِهِ)

. امام عليه السلام نخستين وصف را همان تواضع و فروتنى ذكر كرده است، زيرا مى‌دانيم تكبّر كه نقطه مقابل آن است سرچشمه انواع گناهان است. نخستين معصيتى كه در زمين شد تكبّر شيطان بود كه منشأ همه بدبختى‌ها براى خود و ديگران گرديد.

در بعضى از دعاهاى ماه مبارك رمضان همين مضمون به صورت يك دعا و درخواست از خداوند آمده است؛ مرحوم سيد بن طاووس در دعاى روز هفدهم ماه مبارك رمضان چنين نقل مى‌كند:

«اللّهُمَّ لاتَكِلْني إلى‌ نَفْسي طَرْفَةَ عَيْنٍ أبَداً ... وَفِي نَفْسي فَذَلّلْني وَفي أعْيُنِ النّاسِ فَعَظّمْني‌

؛ خداوندا! هرگز لحظه‌اى مرا به خودم وامگذار ... و مرا در درون خود كوچك و متواضع كن و در نظر مردم مرا بزرگ دار». [1]

[1]. اقبال الاعمال، ج 1، ص 306. مرحوم علّامه مجلسى نيز آن را در بحارالانوار، ج 95، ص 48 آورده است.