شرح و تفسير توازن صبر و معصيت‌

امام عليه السلام در اين گفتار حكيمانه به دو نكته اشاره مى‌كند. نخست توازن در ميان صبر و مصيبت و سپس بر باد رفتن اجر انسان به خاطر بى‌تابى و جزع.

مى‌فرمايد: «صبر و شكيبايى به اندازه مصيبت نازل مى‌شود و كسى كه دستش را (به عنوان بى‌تابى و ناشكرى) به هنگام مصيبت بر زانو زند اجر او ضايع مى‌گردد (و پاداشى در برابر مصيبت نخواهد داشت)»؛

(يَنْزِلُ الصَّبْرُ عَلَى قَدْرِ الْمُصِيبَةِ، وَمَنْ ضَرَبَ يَدَهُ عَلَى فَخِذِهِ عِنْدَ مُصِيبَتِهِ حَبِطَ عَمَلُهُ)

. شك نيست كه در زندگى دنيا هميشه مشكلاتى بوده و خواهد بود. اين طبيعت حيات دنياست؛ ولى خداوندى كه انسان را براى زندگى در اين جهان آفريده نيروهايى در وجود او براى مقابله با مشكلات خلق كرده از جمله صبر و تحملى است كه به انسان داده تا بتواند مصائب را برتابد. گاه ديده‌ايم مادرى كه فرزند عزيزش را در جوانى از دست مى‌دهد، لحظات اول چنان بى‌تابى مى‌كند كه گويى مى‌خواهد جان به جان‌آفرين تسليم نمايد؛ اما ساعات يا ايامى مى‌گذرد، كم كم آرامش بر وجود او مسلط مى‌شود؛ گويى نيرويى از درون او مى‌جوشد و با آن مصيبت بزرگ به مبارزه بر مى‌خيزد و تدريجاً آن را مهار مى‌كند و هر قدر مصيبت سنگين‌تر باشد اين نيروى مقاومت كه نامش صبر و شكيبايى است قوى‌تر است. البته افرادى هم پيدا مى‌شوند كه بر خلاف اين اصل كلى رشته صبر