شرح و تفسير در ميان آزادى و اسارت‌

امام عليه السلام در اين كلام حكيمانه به حقيقت دنيا اشاره كرده و كسانى را كه در دنيا هستند به اعتبار استفاده درست و نادرست به دو گروه تقسيم مى‌كند:

نخست مى‌فرمايد: «دنيا سراى عبور است نه سراى اقامت»؛

(الدُّنْيَا دَارُ مَمَرٍّ لَا دَارُ مَقَرٍّ)

. اين تشبيه شبيه چيزى است كه امام سجاد عليه السلام از حضرت مسيح نقل كرده است كه مى‌گويد:

«الدُّنْيا قَنْطَرَةٌ فَاعْبُرُوها وَلا تَعْمُرُوها

؛ دنيا به منزله پلى است، از آن عبور كنيد و به فكر آباد كردن آن (و خانه ساختن بر آن) نباشيد». [1]

شبيه اين تعبير در خطبه 203 با بيان ديگرى آمده است، مى‌فرمايد:

«أيُّهَا النّاسُ، إنَّمَا الدُّنْيا دارُ مَجازٍ، وَالْآخِرَةُ دارُ قَرارٍ، فَخُذُوا مِنْ مَمَرِّكُمْ لِمَقَرّكُمْ»

. تعبيرى كه در آيه شريفه 39 سوره «غافر» آمده‌ «وَإِنَّ الْآخِرَةَ هِىَ دَارُ الْقَرَارِ» نيز از نظر مفهوم كلام اين پيام را به ما مى‌دهد كه دنيا دار قرار نيست بلكه فقط گذرگاهى است.

البته آنها كه دنيا را هدف مى‌بينند براى آنان قرارگاه است و آنان كه به عنوان وسيله‌اى به آن مى‌نگرند گذرگاه است.

سپس امام عليه السلام اشاره به اين دو گروه كرده مى‌فرمايد: «مردم در آن (دنيا) دو

[1]. بحارالانوار، ج 14، ص 319، ح 21.