نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 12 صفحه : 652
منظور از «تالى» كسانى هستند كه اوصاف برجسته امامان اهل بيت عليهم السلام را
انكار مىكردند و آنان را در حد فردى معمولى قرار مىدادند و منظور از «غالى»
كسانى كه آنان را از حد امام معصوم بالاتر برده و صفات خدايى برايشان قائل مىشدند
و حتى گاهى به الوهيت آنها رأى مىدادند. امام عليه السلام مىفرمايد: ما هيچ يك
از اين دو گروه را نمىپسنديم نه تالى و نه غالى.
بعضى از شرّاح نهجالبلاغه «وسطى» را به معناى ممتاز و عالى گرفتهاند نه به
معناى ميانه، همانگونه كه در آيه 28 از سوره «قلم» مىخوانيم: «قَالَ أَوْسَطُهُمْ أَلَمْ أَقُلْ لَّكُمْ لَوْلَا
تُسَبِّحُونَ» كه اوسط در اينجا به معناى افضل و برتر است.
ولى با توجه به تالى و غالى كه در ذيل اين كلام حكيمانه آمده چنين احتمالى
بسيار بعيد است و مناسب همان معناى وسط است كه طرف افراط و تفريط دارد.
پيروى از حد اعتدال و پيمودن خط ميانه نه تنها در مسائل اعتقادى مورد توجه است
كه در مسائل اخلاقى و اجتماعى نيز غالباً چنين است، زيرا افراط و تفريط در اين
امور نيز زيانبار بوده و حد وسط و حالت اعتدال داراى آثار و بركات روشنى است.
خوشبختانه پيروان مكتب اهل بيت با هدايتهاى آنها در همه جا حد اعتدال را
برگزيدند؛ در حالىگروهى گرايش به جبروگروهى تفويض را انتخاب مىكردند، پيروان اين
مكتب شعار «لا جبر و لا تفويض بل امر بين الامرين» را برگزيدند و در جايى كه جمعى
قائل به تشبيه (اعتقاد به جسميت خداوند) و گروهى معتقد به تعطيل (كسانى كه
مىگويند ما از ذات و صفات خدا هيچ چيز نمىفهميم) در ميان مسلمانان بودند، پيروان
اين مكتب نه تشبيه را پذيرفتند و نه تعطيل را بلكه معتقد شدند كنه ذات خدا و صفات
او گرچه براى انسانها قابل درك نيست؛ ولى او را مىتوان از طريق آثارش در پهنه
جهان هستى به خوبى شناخت.
آخرين سخن اينكه تعبير به «نحن» گرچه به معناى امامان اهل بيت است
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 12 صفحه : 652