در زندگى به جايى نمى‌رسد همان‌گونه كه پيغمبر اكرم فرمود:

«الْأمَلُ رَحْمَةٌ لِامَّتى‌ وَ لَوْ لا الْأمَلُ لَما رَضَعَتْ والِدٌ وَلَدَها وَ لا غَرَسَ غارِسٌ شَجَراً؛

اميد و آرزو رحمتى است براى امت من و اگر اميد نبود هيچ مادرى فرزندش را شير نمى‌داد و هيچ باغبانى نهالى نمى‌كشت». [1]

آن‌گاه سومين و چهارمين صفات رذيله‌اى را كه در حد افراط و تفريط قرار دارند بيان مى‌كند و مى‌فرمايد: «هرگاه غضب بر او مستولى شود خشمش فزونى مى‌گيرد (و دست به هر كار خلافى مى‌زند) و اگر بيش از حد (از كسى يا چيزى) راضى شود (و به آن اطمينان پيدا كند) جانب احتياط را از دست مى‌دهد»؛

(وَإِنْ عَرَضَ لَهُ الْغَضَبُ اشْتَدَّ بِهِ الْغَيْظُ، وَإِنْ أَسْعَدَهُ الرِّضَى نَسِيَ التَّحَفُّظَ)

. به يقين هم حالت غضب كه سرچشمه كارهاى نادرست مى‌شود جنبه افراط دارد و هم اعتماد بى‌حساب به افراد و اشخاص كه آن هم سبب مشكلات فراوان مى‌گردد. حد وسط ميان اين دو رضايت معتدل آميخته با رعايت احتياط است.

سپس حضرت از پنجمين و ششمين رذيله اخلاقى كه در طرف افراط و تفريط قرار دارند سخن مى‌گويد و مى‌فرمايد: «هرگاه ترس بر او غالب شود احتياطكارى (افراطى) او را به خود مشغول مى‌دارد و هرگاه كار بر او آسان گردد در غفلت و بى‌خبرى فرو مى‌رود»؛

(وَإِنْ غَالَهُ الْخَوْفُ شَغَلَهُ الْحَذَرُ، وَإِنِ اتَّسَعَ لَهُ الْأَمْرُ اسْتَلَبَتْهُ الْغِرَّةُ)

. علماى اخلاق ترس بجا و معتدل را در برابر عواقب منفى و خطرناك فضيلت مى‌شمرند. در واقع خداوند آن را سپرى در برابر خطرات در وجود انسان قرار داده تا بى‌حساب در هر ميدانى وارد نشود و دشمنانى كه در كمين او هستند و خطراتى كه بر سر راه رسيدن به مقصد وى را تهديد مى‌كنند از نظر دور ندارد؛ ولى اگر اين حالت جنبه افراطى به خود بگيرد صفتى رذيله به نام «جُبن» است‌

[1]. بحارالانوار، ج 74، ص 175.