مطابق اين آيه خداوند با انواع مشكلات، ناامنى‌ها، گرسنگى‌ها، كمبود محصولات زمينى و آفات انسانى بندگانش را مى‌آزمايد تا صابران يعنى كسانى كه دربرابر اين آزمايش‌ها مقاومت كردند به وجود آيند و به آنها بشارت نيل به مقامات عاليه داده شود.

و در آيه 141 «آل عمران» اين مطلب با وضوع بيشترى بيان شده، زيرا بعد از ذكر پاره‌اى از امتحانات الهى مى‌فرمايد: « «وَ لِيُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا وَيَمْحَقَ الْكافِرينَ»؛ هدف اين است كه خداوند افراد باايمان را خالص گرداند و كافران را نابود سازد».

2. معيار پاداش و كيفر؟

به يقين نيت انسان رابطه نزديكى با صفات درونى او دارد. كسى كه نيت كار خيرى مى‌كند انسان وارسته، با سخاوت و ايثارگرى است، هرچند به مقصود خود نرسد و آن‌كس كه نيت آزار و اذيت و كشتار مردمان دارد به يقين آدم شرورى است؛ ولى نه در شرع و نه در عرف عقلا كسى را بر نيتش كيفر نمى‌دهند مگر اين‌كه بر طبق آن كارى انجام داده باشد. نيز كسى را به دليل نيتش مستحق پاداش نمى‌بينند.

در اينجا اين سؤال پيش مى‌آيد كه اگر چنين است چرا در روايات اسلامى آمده است كه نيت شر، كيفر ندارد اما نيت خير، پاداش دارد؟ در حديثى از امام صادق عليه السلام مى‌خوانيم:

«إِنَّ الْعَبْدَ الْمُؤْمِنَ الْفَقِيرَ لَيَقُولُ يَا رَبِّ ارْزُقْنِي حَتَّى أَفْعَلَ كَذَا وَكَذَا مِنَ الْبِرِّ وَوُجُوهِ الْخَيْرِ فَإِذَا عَلِمَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ ذَلِكَ مِنْهُ بِصِدْقِ نِيَّةٍ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلَ مَا يَكْتُبُ لَهُ لَوْ عَمِلَهُ إِنَّ اللَّهَ وَاسِعٌ كَرِيمٌ؛

بنده مؤمن تنگدست مى‌گويد خداوندا به من روزى فراوان ده تا چنين و چنان از كارهاى نيك و برنامه‌هاى خوب انجام دهم. هنگامى كه خدا بداند او در اين نيتش صادق‌