شرح و تفسير بهترين و بدترين نوع علم‌

امام عليه السلام در اين گفتار حكيمانه خود به علوم بى‌ارزش و باارزش اشاره كرده نشانه‌هاى آن را بازگو مى‌كند ومى‌فرمايد: «بى‌ارزش‌ترين دانش‌ها آن است كه تنها بر زبان متوقف شود (و هرگز در عمل ظاهر نگردد) و پرارزش‌ترين دانش‌ها آن است كه در اعضا واركان بدن آشكار گردد (و دارنده‌اش آن را در زندگى خود به كار بندد)»؛

(أَوْضَعُ‌الْعِلْمِ مَا وُقِفَ عَلَى‌اللِّسَانِ، وَأَرْفَعُهُ مَا ظَهَرَ فِي‌الْجَوَارِحِ وَالْأَرْكَانِ)

. تعبير به «ما وُقِفَ عَلَى اللِّسانِ» اشاره به اين كه علمى خالى از هر گونه عمل و به تعبير معروف تنها لقلقه زبان است و به يقين چنين علمى بى‌ارزش‌ترين علم و دانش است، زيرا از يك سو براى صاحبش مسئوليت‌آفرين است چون طبق روايات و حكم عقل، خداوند جاهل بى‌عمل را زودتر از عالم بى‌عمل مى‌بخشد و از سوى ديگر چنين عالمى گرفتار خسارت فراوان شده چون اسباب نجات را در اختيار داشته و از آن استفاده نكرده و در واقع شكر اين نعمت را بجا نياورده بلكه كفران نموده است و از سوى سوم چنين عالمى منافق است، زيرا به زبان علومى را بازگو مى‌كند كه در عمل به آنها پشت كرده است و از سوى چهارم چنين كسى در ميان مردم منفور است، زيرا همه مى‌گويند: اگر اين عالم راست مى‌گويد چرا خودش عمل نمى‌كند و به همين سبب هيچ كس به او اعتماد نخواهد كرد.