مَحاسِنِ الْإسْتِخْراجِ وَلَطائِفِ الْإسْتِنْباطِ)

. هنگامى كه به عقل و خرد خويش رجوع كنيم نيز آنچه را كه در اين آيه مباركه آمده و استنباطى را كه امام عليه السلام از آن كرده درمى‌يابيم. پيغمبر اسلام صلى الله عليه و آله مطابق آيه شريفه‌ «وَما أَرْسَلْناكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعالَمينَ» [1] رحمتى براى تمام جهانيان بود چگونه ممكن است اين كانون رحمت الهى در ميان امت باشد و خدا آنها را عذاب كند.

از سويى ديگر، استغفار يكى از وسايل جلب رحمت خداست، زيرا خودش بندگان را دعوت به استغفار كرده و وعده غفران و آمرزش داده و فرمود: « «قُلْ يا عِبادِيَ الَّذينَ أَسْرَفُوا عَلى‌ أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَميعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحيمُ»؛ اى بندگانى كه راه اسراف به خود را درپيش گرفته‌ايد و مرتكب گناهان شده‌ايد از رحمت خداوند مأيوس نشويد، چرا كه او همه گناهان (توبه كنندگان) را به يقين او آمرزنده مهربان است». [2]

بنابراين بعد از رحلت پيغمبر خدا و رفتن آن حضرت به ديار باقى مسلمانان مى‌توانند خود را به وسيله توبه و انابه و استغفار از عذاب الهى مصون دارند و امام عليه السلام با استنباطى كه در بالا آمد راه را به آنها نشان داده و بر آن تأكيد ورزيده است.

ايشان نه تنها مى‌توانند از عذاب الهى در امام بمانند بلكه با استغفار درهاى رحمت و نعمت و سعادت را مى‌توانند به روى خود بگشايند. همان‌گونه كه در سوره «نوح» آمده است: « «اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كانَ غَفَّاراً* يُرْسِلِ السَّماءَ عَلَيْكُمْ مِدْراراً* وَيُمْدِدْكُمْ بِأَمْوالٍ وَبَنِينَ‌يَجْعَلْ لَكُمْ جَنَّاتٍ وَيَجْعَلْ لَكُمْ أَنْهارا»؛ من به آنها گفتم از پروردگار خويش آمرزش بطلبيد او بسيار آمرزنده است تا باران‌هاى پربركت آسمان را پى در پى بر شما بفرستد و شما را با اموال و فرزندان فراوان‌

[1]. انبيا، آيه 107.

[2]. زمر، آيه 53.