شرح و تفسير خطرات ترك «نمى‌دانم»

امام عليه السلام در اين گفتار حكيمانه سخنى را كه در حكمت 82 آمده بود به صورت جالب ديگرى بيان مى‌كند و مى‌فرمايد: «كسى كه جمله «نمى‌دانم» را ترك كند مواضع آسيب‌پذير خود را در معرض ضربه‌هاى خطرناك (مخالفان) قرار داده است»؛

(مَنْ تَرَكَ قَوْلَ «لَا أَدْرِي» أُصِيبَتْ مَقَاتِلُهُ)

. اشاره به اين‌كه با اين كار خود را به هلاكت مى‌افكند و اين هلاكت ممكن است جنبه دنيوى داشته باشد در آنجا كه سخنان نسنجيده و خطرآفرين است و يا جنبه اخروى، در آنجا كه سخنانش لطمه به حيثيت و آبروى اشخاص وارد مى‌كند يا مردم را به گمراهى مى‌كشاند.

«مقاتل» جمع «مقتل» است. ارباب لغت آن را به مواضعى از بدن كه اگر ضربه بر آن وارد شود حيات انسان به مخاطره مى‌افتد تفسير كرده‌اند؛ مانند سر و سينه و امثال آن.

ابن ابى‌الحديد در شرح اين سخن حكيمانه داستان جالبى از بوذرجمهر نقل مى‌كند كه زنى نزد او آمد و از مسئله‌اى سؤال كرد. بوذرجمهر گفت: نمى‌دانم. زن عصبانى شد. گفت: پادشاه هر سال آلاف و الوفى به تو مى‌دهد كه بگويى نمى‌دانم؟ بوذرجمهر گفت: آنچه را به من مى‌دهد در برابر چيزهايى است كه مى‌دانم و اگر مى‌خواست در برابر آنچه نمى‌دانم چيزى به من بدهد تمام‌