شرح و تفسير پنج اصل مهم‌

امام در اين حكمت پربار به پنج موضوع از مهم‌ترين مسائلى كه در زندگى انسان سرنوشت‌ساز است و اهميت فوق العاده‌اى دارد با تأكيد اشاره مى‌كند.

نخست مى‌فرمايد: «شما را به پنج چيز سفارش مى‌كنم كه اگر براى تحصيل آن شتران راهوار را به سرعت حركت دهيد (و همه جا را براى به‌دست آوردن آن گردش كنيد) سزاوار است»؛

(أُوصِيكُمْ بِخَمْسٍ لَوْ ضَرَبْتُمْ إِلَيْهَا آبَاطَ الْإِبِلِ لَكَانَتْ لِذَلِكَ أَهْلًا)

. تعبير به «ضَرَبْتُمْ إلَيْها آباطَ الْإبِلِ؛ زير بغل شتران را بزنيد) كنايه از نهايت تلاش و كوشش در اين راه است، زيرا هنگامى كه مى‌خواستند شتر را با سرعت به سوى مقصد حركت دهند به يكى از نقاط حساس بدن او از جمله زير بغل ضربه مى‌زدند تا با سرعت حركت كند.

آن‌گاه به بيان آنها يكى پس از ديگرى پرداخته مى‌فرمايد: «هيچ يك از شما جز به پرورگارش اميدوار نباشد (و دل نبندد)»؛

(لَا يَرْجُوَنَّ أَحَدٌ مِنْكُمْ إِلَّا رَبَّهُ)

. زيرا اولًا: مسبب الاسباب خداست و بر اساس توحيد افعالى معتقديم: لا مؤثر فى الوجود الا الله؛ همه چيز به فرمان او و رشته تمام امور در قبضه قدرت اوست، بنابراين چه بهتر كه انسان آب را از سرچشمه بگيرد و هرچه مى‌خواهد از او بخواهد و سرنوشت خود را در تفكرى شرك‌آلود در دست ديگرى نبيند.