و دست نياز به سوى اين‌گونه افراد دراز نكند.

در حديثى از پيغمبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله مى‌خوانيم كه امير مؤمنان در محضرش عرضه داشت: خداوندا مرا به احدى از خلقت نيازمند نكن. رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: اى على! اين سخن را مگو، زيرا هر انسانى نيازمند به ديگران است. امير مؤمنان عرض كرد: اى رسول خدا! چگونه بگويم فرمود بگو:

«قُلْ اللَّهُمَّ لَا تُحْوِجْنِي إِلَى شِرَارِ خَلْقِكَ؛

خدايا مرا به انسان‌هاى شرور نيازمند مكن». على عليه السلام عرض كرد:

«يَا رَسُولَ اللَّهِ وَمَنْ شِرَارُ خَلْقِهِ؛

شرار خلق كيانند؟» فرمود:

«الَّذِينَ إِذَا أَعْطَوْا مَنُّوا وَإِذَا مَنُّوا عَابُوا؛

كسانى كه اگر چيزى ببخشند منت مى‌گذارند و هنگامى كه منت مى‌گذارند بر انسان عيب مى‌گيرند». [1]

آرى شرار خلق و به تعبير امير مؤمنان، نااهلان ممكن است نياز مادى انسان را برطرف سازند ولى صدمات روحانى و معنوى به وى وارد كنند كه تحمل آن بسيار سخت و سنگين است. گاه به منت گذاردن اكتفا نمى‌كنند بلكه عيب‌ها بر انسان مى‌گيرند كه فلان كس ضعيف و ناتوان و بى‌عرضه و حقير است، ازاين‌رو به ما نيازمند شده است.

در روايات اسلامى حاجت خواستن از تازه به دوران رسيده‌ها نهى شده است كه قطعاً با منت و ذلت همراه است؛ در حديثى از امام صادق عليه السلام مى‌خوانيم كه به يكى از يارانش فرمود:

«تُدْخِلُ يَدَكَ فِي فَمِ التِّنِّينِ إِلَى الْمِرْفَقِ خَيْرٌ لَكَ مِنْ طَلَبِ الْحَوَائِجِ إِلَى مَنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَكَانَ؛

دست خود را تا مرفق در دهان اژدها كنى براى تو بهتر از آن است كه حاجت از كسى بطلبى كه چيزى نداشته و سپس به نوايى رسيده است». [2]

اين‌گونه اشخاص اگر چيزى به انسان بدهند سرمايه گرانبهاترى را از بين‌

[1]. مستدرك الوسائل، ج 5، ص 263، ح 2.

[2]. بحارالانوار، ج 75، ص 248.