شرح و تفسير اثر نسبت‌هاى ناروا

امام عليه السلام در اين سخن پربار مى‌فرمايد: «كسى كه در نسبت دادن امورى كه مردم ناخوش دارند به آنها شتاب كند، مردم نسبت‌هاى ناروايى به او مى‌دهند»؛

(مَنْ أَسْرَعَ إِلَى النَّاسِ بِمَا يَكْرَهُونَ، قَالُوا فِيهِ بِمَا لَايَعْلَمُونَ)

. عيب‌جويى و ذكر عيوب مردم هرچند آشكار باشد كارى است بسيار ناپسند و اگر كسى نيت امر به معروف و نهى از منكر داشته باشد نبايد منكراتى را كه از بعضى سر زده آشكارا و در ملأ عام بگويد، بلكه اين‌گونه تذكرات بايد خصوصى و مخفيانه باشد؛ ولى به هر حال از آنجا كه مردم از گفتن عيوب و كارهاى زشتشان به صورت آشكارا ناراحت مى‌شوند و در مقام دفاع از خود بر مى‌آيند يكى از طرق دفاع اين است كه گوينده را متهم به امورى مى‌كنند كه چه بسا واقعيت هم نداشته باشد تا از اين طريق ارزش سخنان او را بكاهند و بگويند: فرد آلوده حق ندارد ديگران را به آلوده بودن متهم كند.

بنابراين اگر انسان بخواهد مردم احترام او را حفظ كنند و نسبت‌هاى ناروا به او ندهند و حتى عيوب پنهانى او را آشكار نسازند بايد از تعبيراتى كه سبب ناراحتى مردم مى‌شود بپرهيزد و در يك كلمه، بايد احترام مردم را حفظ كرد تا آنها احترام انسان را حفظ كنند و لذا در ذيل اين جمله در خطبه «وسيله» آمده است:

«وَمَنْ تَتَبَّعَ مَسَاوِئَ الْعِبَادِ فَقَدْ نَحَلَهُمْ عِرْضَهُ. وَمَنْ سَعى بِالنَّميمَةِ حَذِرَهُ‌