و شكستگى است در اينجا اشاره به كم نگذاردن از نظر اجزا و شرايط و ترك موانع نماز است، ازاين‌رو ممكن است جمله‌

«وَلَا مَنْقُوصٍ»

اشاره به كاستى‌هايى از نظر مستحبات و كمالات عبادت باشد؛ يعنى عبادت را به طور كامل انجام ده به‌گونه‌اى كه نه كمبودى از نظر واجبات داشته باشد و نه مستحبات.

در واقع امام عليه السلام با اين بيان به تمام كسانى كه در اجتماع شغل‌هاى مهم و پردردسرى دارند درسى مى‌دهد كه مبادا وجود گرفتارى‌هاى زياد سبب شود كه آنها خود را از عبادات مستحب و نوافل معاف بدانند كه اين اشتباه بزرگى است و يا اينكه تصور كنند انجام فرائض به طور كامل ممكن است سبب گردد تا در وظايف اجتماعى گرفتار كوتاهى‌ها و خطا و اشتباه شوند.

جالب اينكه در بعضى از نقل‌ها آمده است در زمان مرحوم ميرزاى قمى اطرافيان سلطان وقت به او نوشتند: اگر سلطان در اين فصل گرما بخواهد روزه بگيرد ممكن است در اواخر روز حالت عصبانيت به او دست دهد و حكم خلافى صادر كند؛ خون بى‌گناه يا كم‌گناهى ريخته شود و افرادى بيش از استحقاقشان مجازات گردند. مرحوم ميرزاى قمى در پاسخ نوشت: سلطان بايد روزه بگيرد و عصبانى هم نشود.

آن‌گاه به سراغ دومين دستور درباره عبادات جمعى مى‌رود و مى‌فرمايد:

«هنگامى كه به نماز جماعت براى مردم مى‌ايستى بايد نمازت نه (چندان طولانى باشد كه) موجب نفرت مردم گردد و نه (چنان سريع كه) موجب تضييع واجبات نماز شود»؛

(وَإِذَا قُمْتَ فِي صَلَاتِكَ لِلنَّاسِ، فَلَا تَكُونَنَّ مُنَفِّراً وَلَا مُضَيِّعاً)

. آن‌گاه امام عليه السلام به دو دليل عقلى و نقلى براى اين دستور تمسك مى‌جويد:

نخست مى‌فرمايد: «زيرا در ميان مردمى (كه با تو به نماز مى‌ايستند) افراد بيمارى هستند يا كسانى كه حاجات فورى دارند»؛

(فَإِنَّ فِي النَّاسِ مَنْ بِهِ الْعِلَّةُ وَلَهُ الْحَاجَةُ)

.