زيرا (بعضى از آيات) قرآن تاب معانى مختلف و امكان تفسيرهاى گوناگون دارد تو چيزى مى‌گويى و آنها چيز ديگر (و سخن به جايى نمى‌رسد)»؛

(لَا تُخَاصِمْهُمْ بِالْقُرْآنِ، فَإِنَّ الْقُرْآنَ حَمَّالٌ‌ [1] ذُو وُجُوهٍ، تَقُولُ وَيَقُولُونَ)

اين يك واقعيت است كه بعضى آيات قرآن متشابه‌اند كه آنها را مى‌توان بر معانى مختلف و گاه متضاد حمل كرد در حالى كه آيات محكمات و غير متشابه را مى‌توان تفسير كرد؛ ولى افرادى كه دنبال اغراض خاصى هستند بدون مراجعه به آيات محكمات، آيات متشابه را بر اهداف انحرافى خود تطبيق مى‌كنند؛ مثلًا قرآن مجيد در آيه 22 و 23 سوره قيامت مى‌فرمايد: « «وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ ناضِرَةٌ* إِلى‌ رَبِّها ناظِرَةٌ»؛ (آرى) در آن روز صورت‌هايى شاداب و مسروراند و به (الطاف) پروردگارشان مى‌نگرند» گروهى اين آيه را چنين تفسير كرده‌اند كه روز قيامت خدا را با چشم سر مى‌توان ديد در حالى كه قرآن در آيه محكمش مى‌گويد: « «لا تُدْرِكُهُ الْأَبْصارُ»؛ چشم‌ها او را نمى‌بينند». [2] و در داستان موسى پس از آن كه عرضه داشت: « «رَبِّ أَرِني‌ أَنْظُرْ إِلَيْكَ»؛ پروردگارا! خودت را به من نشان ده تا تو را ببنيم» فرمود: « «لَنْ تَراني»؛ هرگز مرا نخواهى ديد». [3]

بدون شك قرآن به لسان عربى مبين نازل شده ولى از آنجا كه آيات قرآن جنبه عموميت و كليت دارد و غالباً دست روى مصاديق نگذاشته افراد مغرض كه اهداف خاصى دارند با استفاده از روش تفسير به رأى آن را بر مقاصد خود حمل مى‌كنند و سبب گمراهى خود و ديگران مى‌شوند؛ ولى سنّت پيغمبر در بسيارى از موارد انگشت روى مصداق‌ها گذارده؛ مصداق‌هايى كه حتى افراد لجوج و بهانه‌جو نمى‌توانند بر آن خرده بگيرند كه نمونه آن را در پايان همين‌

[1]. «حمّال» چيزى كه تاب معانى مختلفى دارد

[2]. انعام، آيه 103

[3]. اعراف، آيه 143