هيچ كس حجاج را از خانه‌ها و منازل مكه منع كند». [1]

تعبير به «سزاوار نيست» نيز دليل بر كراهت است؛ اما كلام امام گرچه ظاهراً دلالت بر حرمت اخذ مال‌الاجاره مى‌كند؛ ولى به گفته مرحوم مغنيه در شرح نهج‌البلاغه خود استدلال به آيه شريفه‌ «سَواءً الْعاكِفُ فِيهِ وَالْبادِ» جلوى اين ظهور را مى‌گيرد، زيرا اين جمله كه در آيه 25 سوره حج آمده وصف براى مسجد الحرام است و مفهومش اين است كه همه مسلمانان چه كسانى كه از خارج مكه مى‌آيند و چه اهل مكه در استفاده از مسجد الحرام يكسانند و كار به خانه‌هاى مكه ندارد، بنابراين مسجدالحرام چيزى است و خانه‌هاى مكّه كه موضوع سخن ماست چيز ديگرى است و رابطه‌اى بين اين دو از نظر حكم و موضوع نيست جز رابطه جوار و همسايه بودن، و اين رابطه تناسب با استحباب دارد نه وجوب، يعنى ظهور كلام را از معناى حقيقى كه الزام است به معناى مجازى كه استحباب است منصرف مى‌كند. [2]

به هر حال از مجموع روايات و ادله‌اى كه در اين مسأله وجود دارد همان كراهت استفاده مى‌شود و شايد سيره مسلمانان نيز اين معنا را تأييد كند. [3]

[1]. تهذيب، 5، ص 420، ح 104

[2]. فى ظلال نهج‌البلاغه، ج 4، ص 174

[3]. براى توضيح بيشتر به جواهر الكلام، ج 20، ص 48 به بعد و الموسوعة الفقهية الكويتيه، ج 22 (در واژه ربا) مراجعه شود