تعبير به‌

«نَذِيراً لِلْعَالَمِينَ»

دليل روشنى بر جهانى بودن اسلام دارد و حتى اطلاق اين كلام به جاودانه بودن اين آيين نيز اشاره مى‌كند و تعبير به‌

«مُهَيْمِناً عَلَى الْمُرْسَلِينَ»

نشان مى‌دهد كه پيغمبر اسلام به تمام آيين‌هاى آسمانى پيش از خود ايمان داشت و در حفظ ارزش‌هاى والاى آنها مى‌كوشيد، زيرا واژه‌

«مُهَيْمِناً»

هم به معناى حافظ و نگاهبان آمده و هم به معناى شاهد و گواه.

امام عليه السلام ضمناً به اين نكته توجّه مى‌دهد كه مسلمانان بايد اختلافات خويش را كنار بگذارند تا بتوانند به جهانى بودن اسلام عملًا جامه عمل بپوشانند.

سپس به دنبال اين سخن مى‌فرمايد: «ولى هنگامى كه آن حضرت كه درود بر او باد از جهان رفت مسلمانان درباره خلافت و امارت پس از او به تنازع برخاستند»؛

(فَلَمَّا مَضَى عليه السلام تَنَازَعَ الْمُسْلِمُونَ الْأَمْرَ مِنْ بَعْدِهِ)

. اشاره به منازعه و درگيرى‌هايى است كه در سقيفه ميان مهاجران و انصار رخ داد كه نزديك بود كار به جاهاى باريك بكشد، هرچند بعضى از مهاجران حاضر در سقيفه با تدبيرى كه عمر انديشيد بر مخالفان خود پيروز شدند.

آن‌گاه امام در ادامه سخن به سراغ نكته اصلى اين نامه مى‌رود و مى‌فرمايد: «به خدا سوگند هرگز فكر نمى‌كردم و به خاطرم خطور نمى‌كرد كه عرب بعد از پيامبر- كه درود خدا بر ايشان و خاندان پاكش باد- اين امر خلافت را از اهل‌بيت او منحرف سازند (و در جاى ديگر قرار دهند و نيز به خصوص) باور نمى‌كردم آنها پس از آن حضرت آن را از من دور سازند»؛

(فَوَ اللَّهِ مَا كَانَ يُلْقَى فِي رُوعِي‌ [1]

وَلَا يَخْطُرُ بِبَالِي، أَنَّ الْعَرَبَ تُزْعِجُ هَذَا الْأَمْرَ مِنْ بَعْدِهِ- صلى اللَّه عليه وآله وسلم- عَنْ أَهْلِ بَيْتِهِ، وَلَا أَنَّهُمْ مُنَحُّوهُ عَنِّي مِنْ بَعْدِهِ)

. اشاره به اينكه از همه لايق‌تر براى جانشينى پيغمبر، اهل‌بيت او به طور عام‌

[1]. «رُوع» به معناى قلب، جان، عقل و فكر است از ريشه «رَوْع» بر وزن «نوع» به معناى فزع و اضطراب‌گرفته شده كه كانون آن قلب آدمى است‌