درباره آنها انجام نده» اين سخن را گفت سپس فرمود:

«خَلِّ سَبِيلَ الرَّاحِلَةِ؛

دست از مركب بردار و آن را به حال خود واگذار (اشاره به اينكه تمام درخواست تو در اين جمله است و بس)». [1]

سپس در چهارمين اندرز مى‌فرمايد: «نفس خويش را در راه انجام آنچه خدا بر تو واجب كرده است به اميد ثوابش و ترس از كيفرش تسليم و خاضع كن»؛

(وَابْتَذِلْ‌ [2] نَفْسَكَ فِيمَا افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَيْكَ، رَاجِياً ثَوَابَهُ، وَمُتَخَوِّفاً عِقَابَهُ)

. اشاره به اينكه اگر مى‌خواهى از پاداش‌هاى الهى در دنيا و آخرت بهره‌مند شوى و از كيفرهايش در دو سرا در امان باشى، در انجام واجباتى كه بر تو به عنوان يك والى است كاملًا كوشا باش و غرور مقام، تو را از تسليم و تواضع باز ندارد.

آن‌گاه در بخش دوم اين نامه او را به چهار امر ديگر توصيه مى‌كند و از باب مقدّمه مى‌فرمايد: «بدان كه دنيا سراى آزمايش است»؛

(وَاعْلَمْ أَنَّ الدُّنْيَا دَارُ بَلِيَّةٍ)

. اين حقيقت در آيات متعددى از قرآن و روايات بسيارى با ذكر مثال‌هاى مختلف بيان شده است تا كسى اشتباه نكند كه اين دنيا هدف نهايى و سراى عيش و عشرت است و همگان بدانند مزرعه‌اى است براى كشت آخرت و گذرگاهى براى رفتن به سوى آن و ميدان تمرينى براى مسابقاتى كه در پيش روى است و بازار تجارتى است براى اندوختن جهت سراى آخرت كه اعمال خود و رفتار خود را بر اساس آن تنظيم و اصلاح كند.

سپس در اوّلين نصيحت، به او هشدار مى‌دهد كه «هر كس ساعتى در اين دنيا بيكار بماند (و عمل نيكى براى آخرت انجام ندهد) اين ساعتِ فراغت و بيكارى‌

[1]. كافى، ج 2، ص 146، ح 10

[2]. «ابتَذِلْ» از ريشه «بذل» به معناى بخشش گرفته شده؛ ولى هنگامى كه به باب افتعال مى‌رود: «ابتذال» معناى ديگرى به خود مى‌گيرد و به معناى بى‌ارزش ساختن و كهنه كردن و گاه به معناى خضوع و تواضع و تسليم نمودن مى‌آيد كه در جمله بالا به همين معناست‌