سپس امام عليه السلام به دليل روشنى براى اختيار و آزاد بودن بيعت اشاره كرده مى‌فرمايد: «توده مردم به جهت زور و سلطه يا متاع دنيا با من بيعت نكردند»؛

(وَإِنَّ الْعَامَّةَ لَمْ تُبَايِعْنِي لِسُلْطَانٍ غَالِبٍ، وَلَا لِعَرَضٍ‌ [1] حَاضِرٍ)

. اشاره به اينكه بيعت‌هاى غير واقعى ممكن است از دو چيز سرچشمه بگيرد:

يكى ظهور سلطه كه مردم را مجبور سازند با كسى بيعت كنند. اين بيعت قطعاً باطل است و يا اينكه مردم را تطميع نمايند و آراى آنها را بخرند و آنها براى كسب مال و ثروتى بيعت كنند. اين بيعت هم بيعت واقعى نيست و چون مى‌دانيد بيعت مردم هيچ كدام از اين دو نبوده، دليلى ندارد كه ادعاى كراهت كنيد و آن را بشكنيد.

امام عليه السلام به اين ترتيب راه‌هاى فرار را به روى آنها مى‌بندد. سپس به دليل ديگرى تمسك مى‌جويد و مى‌فرمايد: «بنابراين (از دو حال خارج نيست) اگر شما از روى ميل و رغبت با من بيعت كرده‌ايد (بيعت‌شكنى شما حرام بوده) بايد باز گرديد و فوراً در پيشگاه خدا توبه كنيد و اگر بيعت شما از روى اكراه و نارضايى بوده، راه را براى من نسبت به خود گشوده‌ايد، زيرا ظاهراً اظهار اطاعت كرديد و در دل، قصد عصيان داشتيد (زيرا راه منافقان را پيموديد و اين حركت منافقانه مستوجب عقوبت است)»؛

(فَإِنْ كُنْتُمَا بَايَعْتُمَانِي طَائِعَيْنِ، فَارْجِعَا وَتُوبَا إِلَى اللَّهِ مِنْ قَرِيبٍ، وَإِنْ كُنْتُمَا بَايَعْتُمَانِي كَارِهَيْنِ، فَقَدْ جَعَلْتُمَا لِي عَلَيْكُمَا السَّبِيلَ بِإِظْهَارِكُمَا الطَّاعَةَ، وَإِسْرَارِكُمَا الْمَعْصِيَةَ)

. آن‌گاه امام عليه السلام سومين استدلال دندان شكن در برابر ادعاى كراهت آنها را بيان مى‌فرمايد: «به جان خودم سوگند شما از ساير مهاجران سزاوارتر به تقيه و كتمان‌

[1]. «عَرَض» در اصل به معناى چيزى است كه ثبات و پايدارى ندارد و عارضى و كم‌دوام است، از اين رو به متاع دنياى مادى عرض گفته‌اند چون معمولًا ناپايدار است و در جمله بالا به همين معناست و در كتب فقهى «عَرَض» به كالايى گفته مى‌شود كه در مقابل درهم و دينار است. در بعضى از كتب لغت مانند لسان‌العرب نيز «عَرْض» بر وزن «فرض» به همين معنا اطلاق شده است‌