آنگاه امام عليه السلام در ادامه همين سخن، با دو بيان ديگر، شديداً از
پيمانشكنى نهى مىكند. نخست مىفرمايد: «بنابراين هرگز پيمانشكنى نكن و در عهد و
پيمان خود خيانت روا مدار و دشمنت را فريب نده، زيرا هيچ كس جز شخص جاهل و شقى
(چنين) گستاخى را در برابر خداوند روا نمىدارد»؛
. اشاره به اينكه پيمانشكنى و خيانت در عهد و فريب دادن دشمن از اين طريق
نوعى دشمنى با خداست، زيرا او دستور فراوان بر وفاى به عهد و ترك غدر و مكر داده
است و مخالفت با آن يا از سر جهل است و يا از روى شقاوت (در فرض آگاهى) از اينجا
روشن مىشود كه اسلام تا چه حد براى وفادارى به عهد و پيمانها اهمّيّت قائل شده و
آن را به عنوان يك ارزش انسانى والا واجب و لازم شمرده است.
در تعبير دوم مىفرمايد: «خداوند عهد و پيمانى را كه با نام او منعقد مىشود
به رحمت خود مايه آسايش بندگان و حريم امنى براى آنها قرار داده تا به آن پناه
برند و براى انجام كارهاى خود در كنار آن بهره بگيرند، لذا نه فساد، نه تدليس و نه
خدعه و نيرنگ در عهد و پيمان روا نيست»؛
[2]. «لاتَخيسَنَّ» از ريشه «خَيْس»
بر وزن «خير» به معناى فاسد شدن و متعفن گرديدن گرفته شده سپس بهمعناى خيانت و
نقض عهد بهكار رفته است
[3]. «لا تَخْتِلَنَّ» از ريشه
«خَتْل» بر وزن «قتل» به معناى خدعه و نيرنگ غافلگيرانه است
[4]. «افْضا» از ريشه «افضاء» به
معناى توسعه دادن و از ريشه «فضا» گرفته شده و گاه به معناى گستردنو منتشر ساختن
نيز بهكار مىرود و در جمله بالا همين معنا اراده شده است
[5]. «مَنَعَة» به معناى قوت و قدرتى
است كه انسان را در مقابل دشمن يا حوادث ناگوار حفظ مىكند
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 11 صفحه : 113