الضَّرِيبَةِ [1]).

تعبير به‌

«سَيْفٌ مِنْ سُيُوفِ اللَّهِ؛

شمشيرى است از شمشيرهاى خدا» شمشيرى برنده و با كارايى بالا؛ بهترين تعبيرى است كه درباره مرد شجاعى همچون مالك به كار رفته است.

بعضى از شارحان‌ نهج‌البلاغه‌ گفته‌اند: سيف اللَّه لقب خالد بن وليد بود و در اينكه چه كسى اين لقب را بر او نهاد اختلاف كرده‌اند. بعضى گفته‌اند: پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله اين لقب را به او داد؛ ولى ابن ابى الحديد تصريح مى‌كند: صحيح اين است كه اين لقب را ابوبكر به او داد به سبب جنگ‌هايى كه او با اهل ردّه و مسيلمه كذاب داشت و بر آنها پيروز شد.

ولى مى‌دانيم كه خالد بن وليد كارهاى زشت فراوانى داشت و هرگز قابل مقايسه با مالك اشتر، آن مرد شجاع راستگوى پاك‌باز نبود.

قابل توجّه اينكه ابن اثير مى‌گويد: هنگامى كه خالد مالك بن نويره را (بدون دليل شرعى) به قتل رسانيد و همسر او را به عقد خود در آورد عمر خشمگين شد و به خالد گفت: مسلمانى را كشتى سپس بر همسرش پريدى، به خدا سوگند تو را سنگباران مى‌كنم و اصرار كرد كه ابو بكر، خالد را به علت كشتن مالك بن نويره قصاص كند؛ ولى ابوبكر در پاسخ او گفت: خالد كارى انجام داد و خطا كرد و من شمشيرى را كه خداوند كشيده در نيام نمى‌كنم (و همين سبب شد كه گروهى او را سيف اللَّه بنامند ولى عجب سيفى). [2]

امام عليه السلام باز نتيجه‌گيرى كرده و مى‌فرمايد: «بنابراين اگر او فرمان بسيج و حركت داد حركت كنيد و اگر دستور توقف داد توقف نماييد»؛

(فَإِنْ أَمَرَكُمْ أَنْ تَنْفِرُوا فَانْفِرُوا، وَإِنْ أَمَرَكُمْ أَنْ تُقِيمُوا فَأَقِيمُوا).

[1]. «ضريبة» به معناى مضروب و محلى است كه ضربه به آن وارد مى‌شود.

[2]. كامل ابن اثير، ج 2، ص 358 و اسد الغابة، ج 4، ص 277 در شرح حال مالك بن نويره.