عثمان را حفظ كنند مى‌گويند: او مرد ضعيفى بود كه نتوانست بر اين گروه اشرار چيره شود به گونه‌اى كه زمام اختيار را از دست او ربودند، بنابراين او معذور بود.

حال تا چه اندازه مى‌توان چنين عذرى را پذيرفت ناگفته پيداست.

در خطبه شقشقيه نيز به اين موضوع اشاره شده است آنجا كه مى‌فرمايد:

«وَقَامَ مَعَهُ بَنُو أَبِيهِ يَخْضَمُونَ مَالَ اللَّهِ خِضْمَةَ الْإِبِلِ نِبْتَةَ الرَّبِيع؛

و بستگان پدرش (اشاره به بنى‌اميّه است) به همكارى او (عثمان) برخاستند و همچون شتر گرسنه‌اى كه در بهار به علفزار بيفتد و با ولع عجيبى گياهان را ببلعد به خوردن اموال خدا (بيت‌المال) مشغول شدند».

ملاحظه: عهدنامه تاريخى مالك اشتر را به سى بخش تقسيم كرديم كه 15 بخش آن در جلد دهم و 15 بخش ديگر براى حفظ تعادل در صفحات در جلد يازدهم خواهد آمد.

در اينجا لازم مى‌دانيم از دوست عزيزمان مرحوم حجة الاسلام والمسلمين‌ حاج شيخ محمدجعفر امامى‌ (رضى اللَّه عنه) كه تا اين اواخر با ما بود و سپس دعوت حق را لبيك گفت و به رحمت الهى پيوست ياد كنيم و همچنين از دوست ديگرمان مرحوم حجةالاسلام والمسلمين آقاى‌ حاج شيخ ابراهيم بهادرى‌ كه مدتى پيش از ما جدا شد و به رحمت خدا پيوست نيز بار ديگر ياد نماييم. اين دو بزرگوار بسيار مخلص، با تقوا، مؤمن، سخت‌كوش و محقق و دانشمند بودند و خاطره آنها هرگز براى ما فراموش شدنى نيست. خداوندا! آنها را غريق رحمت واسعه خويش بفرما.

خداوند بزرگ را بر اين نعمت و موهبت عظمى‌ شكر و سپاس مى‌گوييم كه توفيق را در ادامه كار شرح جامع نهج‌البلاغه رفيق راه ساخت و به يُمن عنايات خاصّ مولى‌الموحدين- عليه آلاف التحية والثناء- جلد دهم پايان يافت و به زودى جلد يازدهم كه پايان بخش نامه‌هاى آن حضرت است در اختيار علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.

پايان جلد دهم‌

رجب المرجب 1429 مطابق تير 1387