سپس براى آرامش بيشتر خاطر او و رفع هرگونه نگرانى مى‌افزايد: «و اگر من آنچه را در اختيار تو قرار داده بودم مى‌گرفتم تو را والى و حاكم جاى ديگرى قرار مى‌دادم كه هزينه (و نگهدارى) آن براى تو آسان‌تر و حكومت آن برايت مطلوب‌تر و جالب‌تر باشد»؛

(وَلَوْ نَزَعْتُ مَا تَحْتَ يَدِكَ مِنْ سُلْطَانِكَ، لَوَلَّيْتُكَ مَا هُوَ أَيْسَرُ عَلَيْكَ مَئُونَةً، وَأَعْجَبُ إِلَيْكَ وِلَايَةً).

در واقع امام عليه السلام با گفتن اين دو نكته كه از يك سو از فعاليت‌هاى او راضى است و از سوى ديگر اگر اين پست را از او مى‌گرفت پست مناسب‌ترى در اختيار او قرار مى‌داد به طور كامل نگرانى‌هاى او را برطرف ساخت.

بعضى از شارحان‌ نهج‌البلاغه‌ نوشته‌اند منظور امام عليه السلام از اين جمله كه محل راحت‌تر و بهترى را در اختيار تو مى‌گذاردم، حكومت خراسان يا فارس يا يمن بوده، زيرا در آن زمان همه مناطق اسلامى جز شام تحت فرمان امام عليه السلام بود. [1]

آن‌گاه امام عليه السلام دليل انتخاب اشتر را به عنوان والى مصر ذكر مى‌كند تا هم رفع شبهه از محمد بن ابى‌بكر شود و هم به او توجّه دهد كه پاره‌اى از نقاط ضعف خويش را اصلاح كند و به نقاط قوت مبدل سازد مى‌فرمايد: «آن مردى كه من او را والى مصر كرده بودم مردى بود كه نسبت به ما خيرخواه و در برابر دشمنان ما سرسخت و انتقام‌گير بود، خدايش رحمت كند عمر خود را به پايان برد و مرگ را ملاقات كرد در حالى كه ما از او راضى و خشنود بوديم خداوند نيز نعمت رضايت و بهشت خويش را بر او ببخشد و پاداشش را مضاعف كند»؛

(إِنَّ الرَّجُلَ الَّذِي كُنْتُ وَلَّيْتُهُ أَمْرَ مِصْرَ كَانَ رَجُلًا لَنَا نَاصِحاً، وَعَلَى‌ عَدُوِّنَا شَدِيداً نَاقِماً [2]، فَرَحِمَهُ اللَّهُ! فَلَقَدِ اسْتَكْمَلَ أَيَّامَهُ، وَلَاقَى‌ حِمَامَهُ‌ [3]، وَنَحْنُ عَنْهُ‌

[1]. شرح نهج‌البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16، ص 144.

[2]. «ناقم» در اصل به معناى انكار كننده و ايراد گيرنده است و اگر از طريق عمل باشد به معناى انتقام گيرنده‌است از ريشه «نقم» بر وزن «قلم» گرفته شده است.

[3]. «حِمام» به معناى مرگ از ريشه «حَمّ» بر وزن «غم» به معناى مقدر ساختن گرفته شده و از آنجا كه مرگ با تقدير الهى صورت مى‌گيرد به آن حِمام يعنى آنچه مقدر شده گفته مى‌شود.