بخش پنجم‌

وَلْيَكُنْ أَحَبَّ الْأُمُورِ إِلَيْكَ أَوْسَطُهَا فِي الْحَقِّ، وَأَعَمُّهَا فِي الْعَدْلِ، وَأَجْمَعُهَا لِرِضَى الرَّعِيَّةِ، فَإِنَّ سُخْطَ الْعَامَّةِ يُجْحِفُ بِرِضَى الْخَاصَّةِ، وَإِنَّ سُخْطَ الْخَاصَّةِ يُغْتَفَرُ مَعَ رِضَى الْعَامَّةِ. وَلَيْسَ أَحَدٌ مِنَ الرَّعِيَّةِ أَثْقَلَ عَلَى الْوَالِي مَؤُونَةً فِي الرَّخَاءِ، وَأَقَلَّ مَعُونَةً لَهُ فِي الْبَلَاءِ، وَأَكْرَهَ لِلْإِنْصَافِ، وَأَسْأَلَ بِالْإِلْحَافِ، وَأَقَلَّ شُكْراً عِنْدَ الْإِعْطَاءِ، وَأَبْطَأَ عُذْراً عِنْدَ الْمَنْعِ، وَأَضْعَفَ صَبْراً عِنْدَ مُلِمَّاتِ الدَّهْرِ مِنْ أَهْلِ الْخَاصَّةِ. وَإِنَّمَا عِمَادُ الدِّينِ، وَجِمَاعُ الْمُسْلِمِينَ، وَالْعُدَّةُ لِلْأَعْدَاءِ، الْعَامَّةُ مِنَ الْأُمَّةِ، فَلْيَكُنْ صِغْوُكَ لَهُمْ، وَمَيْلُكَ مَعَهُمْ.

ترجمه‌

بايد محبوب‌ترين كارها نزد تو امورى باشد كه در جهت رعايت حق از همه كامل‌تر و از نظر عدالت شامل‌تر و از نظر رضايت عمومى مردم جامع‌تر باشد، زيرا خشم توده مردم خشنودى خواص (اقليت پرتوقع) را بى‌اثر مى‌سازد؛ اما ناخشنودى خاصان با رضايت عامه مردم بخشوده و جبران‌پذير است.

و (بدان كه) هيچ كس از رعايا از نظر هزينه‌هاى زندگى در حالت آرامش و صلح، بر والى سنگين‌تر و به هنگام بروز مشكلات، كم‌يارى‌تر از خواص (از خود راضى و پر توقع) نيست. آنها در برابر انصاف (و رعايت حقوق مساوى بين شهروندان) از همه ناخشنودترند و به هنگام درخواست (چيزى از حكومت) از همه اصرار كننده‌تر و در برابر عطا و بخشش كم‌سپاس‌ترند و به هنگام منع (از خواسته‌هايشان) ديرتر پذيراى عذر مى‌شوند و به هنگام رويارويى با مشكلاتِ روزگار صبر و استقامت آنها از همه كمتر است و (بدان)