نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 10 صفحه : 250
شرح و تفسير با مردم مدارا كن!
همانگونه كه در ذكر سند نامه اشاره شد، مخاطب در اين نامه ظاهرا مالك اشتر
است و تعبيرات امام عليه السلام در مقام ستودن او نيز تناسب با شخصيتى همچون مالك
دارد، هرچند بسيارى از شارحان نهجالبلاغه ذكرى از مخاطب اين نامه نكرده و به
اجمال از آن گذشتهاند.
امام عليه السلام در بخش اوّل اين نامه اوصاف برجستهاى براى اين كارگزار ذكر
مىكند تا او را به اعتماد به نفس و قوت و قدرت در برابر مشكلات تشويق نمايد.
مىفرمايد: «اما بعد (از حمد و ثناى الهى) به يقين تو از كسانى هستى كه من براى
برپا داشتن دين از آنها كمك مىگيرم و سركشى و تكبر گنهكاران را بهوسيله آنان
درهم مىشكنم و گلوگاههاى خطرناك را به كمك آنها حفظ مىكنم»؛
اين تعبيرات نشان مىدهد كه امام عليه السلام گروهى از افراد شجاع و دلير و
صاحب معرفت را انتخاب كرده بود كه در اين امور سه گانه يعنى اقامه اركان دين، درهم
كوبيدن سركشان تبهكار و حفظ مرزهاى خطرناك از آنان كمك مىگرفته و مخاطب اين نامه
يعنى مالك اشتر يكى از آنها بوده است.
گويا امام عليه السلام مىخواهد بفرمايد: اگر مأموريتى را كه به تو براى تدبير
امور
[1]. «أسْتَظْهِرُ» از ريشه «استظهار»
به معناى كمك گرفتن و يارى طلبيدن است.
[2]. «أقْمَعُ» از ريشه «قَمع» بر وزن
«قرض» به معناى منصرف ساختن كسى از مقصود خويش، مقهور كردن و درهم شكستن و به
تسليم واداشتن است و «مِقمعة» به معناى گرز و عمود آهنينى است كه بر سر افراد
متمرّد مىكوبند و آنها را از كارشان باز مىدارند.