امور مالى گفت: مگر خيال مى‌كنى به ما مال التجاره‌اى فروختى كه اين گونه طلب‌كارى مى‌كنى؟ شريك گفت: آرى به خدا سوگند از مال التجاره گران‌بهاتر به شما فروختم من دينم را به شما فروختم. [1]

آرى ممكن است لقمه چرب و لذيذ حرام، آثار عجيبى در انسان بگذارد. اگر شريك عاقلانه با اين مسأله برخورد مى‌كرد و تنها تعليم فرزندان خليفه را بر عهده مى‌گرفت، اى بسا ممكن بود آنها را به حقيقت اسلام آشنا سازد و از ظلم و ستم آنها در آينده بكاهد.

نكته‌ها

1. زهد در عين بهره‌گيرى از مواهب الهى‌

با مطالعه دقيق اين نامه پرسش پيش مى‌آيد كه آيا استفاده كردن از سفره‌هاى رنگين و نعمت‌هاى گوناگون الهى از ديدگاه اسلام ممنوع است يا مجاز و آيا ميان زهد اسلامى و بهره‌گيرى از مواهب پروردگار تضادى وجود دارد؟ سخن در اين زمينه بسيار است. فشرده و عصاره آن را مى‌توان چنين بيان كرد:

روايات زيادى داريم كه تشويق به زهد مى‌كند و مى‌گويد:

«الزَّهادَةُ فِي الدُّنْيا لَيْسَتْ بِتَحْريمِ الْحَلالِ وَلا إزالَةِ الْمالِ وَلكِنَّ الزَّهادَةَ فِي الدُّنْيا أنْ لا تَكُونَ بِما في يَدَيْكَ أوْثَقُ مِمَّا فِي يَدِ اللَّهِ؛

زهد در دنيا به اين نيست كه حلال را بر خود حرام كنى و اموال خويش را ضايع گردانى؛ ولى زهد در دنيا اين است كه به آنچه دارى بيش از آنچه نزد خداست دلبسته نباشى». [2]

در حديث ديگرى از اميرمؤمنان على عليه السلام نقل شده است:

«الزَّهَادَةُ قِصَرُ الْأَمَلِ‌

[1]. مروج الذهب، ج 3، 310.

[2]. اين سخن از پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله در سنن ترمذى، ص 2443 آمده. اين حديث در وسائل الشيعة ج 11، ص 315، حديث 13 بابُ اسْتحبابِ الزُّهْدِ فِى الدُّنْيا وَحَدَّ الزُّهْدِ از امام صادق عليه السلام نيز نقل شده است.