اشاره به اينكه قبر را معمولًا به صورت حفره كوچكى مى‌سازند كه تنها جسم انسان در آن جاى مى‌گيرد حتى گاهى به زحمت بدن ميت را در آن وارد مى‌كنند و به فرض كه حفر كننده قبر خودش يا با سفارش بازماندگان، قبر را به طور وسيع حفر كند باز سودى ندارد، زيرا ناچار بايد آن را با سنگ و كلوخ پر كنند و تمام روزنه‌هاى آن را بپوشانند. انسانى كه سرنوشتش چنين است دلبستگيش به مال دنيا و باغ‌ها و زينت‌هاى زراعتى و قصرها چه مفهومى دارد؟

اگر در روايات آمده است كه به هنگام غم و اندوه به زيارت اهل قبور برويد تا غم و اندوهتان برطرف شود، ممكن است ناظر به همين مطلب باشد كه غم و اندوه‌ها معمولًا براى مال و مقام دنياست. هنگامى كه انسان آخرين منزل خود را در آنجا مى‌بيند و متوجه مى‌شود روزى با همه اين مال و مقام بايد خداحافظى كند و تنها با چند قطعه كفن، رخت از اين دنيا بربندد اندوهش زايل مى‌گردد.

مرحوم محقّق تسترى در اينجا داستانى از مرحوم سيد نعمت اللَّه جزايرى نقل مى‌كند كه ممكن است جنبه تمثيل داشته باشد مى‌گويد: دو نفر بر سر مالكيّت خانه‌اى باهم نزاع داشتند كه ناگهان خشتى از يكى از ديوارهايش فرو افتاد و زبان گشود و گفت: مرا كه مى‌بينيد در اصل پادشاهى از پادشاهان زمين بودم، هزار سال حكومت كردم هنگامى كه خاك شدم هزار سال بر من گذشت كه خشت زنى خاك مرا گرفت و تبديل به خشت كرد و هزار سال بر من گذشت سپس مرا در اين بنا مدتى پيش از اين به كار بردند با اين حال چرا شما درباره اين خانه به نزاع برخاسته‌ايد. فكر نمى‌كنيد آينده خود شما چگونه خواهد بود؟ [1]

آن‌گاه امام عليه السلام به بيان درسى پر فايده براى طى كردن مسير الى اللَّه و نجات يوم‌المعاد مى‌پردازد و مى‌فرمايد: «جز اين نيست كه من نفس (سركش) خود را با

[1]. شرح نهج البلاغه مرحوم تسترى، ج 5، ص 340.