عدالت گشايش است (براى همه قشرهاى جامعه) و آن كس كه عدالت براى او تنگ (و ناگوار) باشد، ظلم و ستم براى او تنگتر (و ناگوارتر) است!

خطبه در يك نگاه‌

اين سخن امام (ع) در واقع بخشى از خطبه‌اى است كه بعد از بيعت مردم با آن حضرت در مدينه ايراد فرمود و در آن به تمام افرادى كه در عصر عثمان اموال بيت المال را غارت كرده بودند يا از طرف خليفه به آنها اهدا شده بود هشدار مى‌دهد و به آنها اعلام مى‌كند كه بايد تمام اين اموال را به بيت المال باز گردانند و اگر باز نگردانند با قدرت از آنها خواهد گرفت و به اين ترتيب امام (ع) اميد طمع‌ورزان را قطع كرد و در پايان خطبه در جمله‌هايى كوتاه و بسيار پر محتوا ارزش عدالت را بيان فرموده است.

شرح و تفسير

به خدا سوگند اموال غصب شده را باز مى‌گردانم!

همان گونه كه از لحن خطبه پيداست، در آغاز خلافت ظاهرى امير مؤمنان على (ع) ايراد شده است. «ابن ابى الحديد» از «ابن عباس» حديث نقل مى‌كند كه على (ع) اين خطبه را در روز دوّم بيعتش ايراد فرمود (البته عبارات «ابن عباس» كمى با آنچه «سيّد رضى» آورده است تفاوت دارد، ولى مطلب دقيقا يكى است).

بديهى است اين سخن همچون آبى بود كه بر آتش سوزانى كه در سينه‌هاى مردم زبانه مى‌كشيد فرو پاشيده شد، همانها كه نسبت به بى‌عدالتيهايى كه در زمان عثمان شده بود شديدا معترض بودند و حتّى گروهى نسبت به نظام اسلامى و قوانين‌