فرمود و در همين جا توضيحات بسيار عميق و ارزنده‌اى در باره معرّفى قرآن بيان مى‌فرمايد.

مرحله اوّل: آفرينش آدم (ع) از نظر جسم و روح‌

در مورد آفرينش جسم آدم مى‌فرمايد: «خداوند سبحان از قسمتهاى سخت و ناهموار زمين و همچنين بخشهاى نرم و هموار و شيرين و شوره‌زار، مقدارى خاك جمع فرمود» (ثمّ جمع سبحانه من حزن‌ [1] الارض و سهلها و عذبها [2] و سبخها [3] تربة).

اين در واقع از يك سو اشاره به آفرينش انسان از خاك است و از سوى ديگر اين كه آن خاك تركيبى از تمام بخشهاى مختلف روى زمين بود، تا استعدادهاى گوناگون و تنوّع و تفاوتهايى را كه مورد نياز يك جامعه كامل بشرى در بخشهاى مختلف است، در بر داشته باشد و انواع انسانها را با ساختمانهاى مختلف از نظر شايستگيها و استعدادها و آمادگيها موجب شود. سپس به مادّه ديگرى كه آب است و با خاك تركيب يافت اشاره كرده، مى‌فرمايد: « (خداوند) آب بر آن جارى ساخت تا گلى خالص و آماده شد» (سنّها [4] بالماء حتّى خلصت).

«و آن را با رطوبت آميخت تا به صورت موجودى چسبناك در آمد» (و لاطها [5] بالبلّة حتّى لزبت‌ [6]).

[1] «حَزْن» (بر وزن وزن) به معناى نقاط خشن روى زمين است و غم و اندوه را «حزن» يا «حزن» مى‌گويند، چون نوعى خشونت نسبت به روح آدمى است.

[2] «عذب» (بر وزن جذب) به معناى آب پاكيزه، گوارا و شيرين است.

[3] «سبخ» (بر وزن ملخ) به معناى زمين شوره‌زار است و جمع آن «سباخ» مى‌باشد.

[4] «سنّ» از مادّه «سنّ» (بر وزن ظنّ) به معناى ريختن آب بر چيزى است و گاه به معناى نرم و صاف بودن چيزى آمده است.

[5] «لاط» از ماده «لوط» (بر وزن صوت) به معناى ماليدن و آميختن چيزى با چيز ديگر است.

[6] «لزبت» از مادّه «لزوب» (بر وزن سكوت) مى‌باشد و به معناى لزوم و ثبوت و چسبيدن است.