نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 158
سپس به مجموعه سوّم از فرشتگان اشاره كرده، مىفرمايد: «گروهى از آنان حافظان
بندگان اويند و دربانان بهشتهاى او» (و منهم
الحفظة لعباده و السّدنة[1] لابواب جنانه).
«حفظة» جمع «حافظ» به معناى نگاهبان
است و در اين جا دو معنى مىتواند داشته باشد: يكى نگاهبانان بر بندگان كه مراقب
اعمال آنها هستند و آنها را ثبت و ضبط مىكنند كه در آيه 4 سوره طارق به آن اشاره
شده است: «إِنْ كُلُّ نَفْسٍ لَمَّا عَلَيْها
حافِظٌ»، هر كسى نگاهبانى بر او گمارده شده» و نيز در
آيه 10 و 11 سوره انفطار مىخوانيم: « «وَ إِنَّ
عَلَيْكُمْ لَحافِظِينَ كِراماً كاتِبِينَ»، بر شما
حافظانى گمارده شده، نگاهبانانى بزرگوار كه پيوسته اعمال شما را مىنويسند».
دوّم نگاهبانان بندگان كه آنها را از آفات و بلاها و حوادث مختلف حفظ مىكنند
كه اگر آنها نباشند انسانها دائما در معرض نابودى هستند. همان گونه كه در آيه 11
سوره رعد آمده، مىفرمايد: «لَهُ
مُعَقِّباتٌ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ يَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ
اللَّهِ»، براى انسان مأمورانى است كه پى در پى، از پيش
رو و از پشت سر، او را از حوادث (غير حتمى) الهى حفظ مىكنند».
ولى معناى اوّل با جملههاى قبل كه سخن از وحى و تكاليف شرعى داشت و جمله بعد
كه اشاره به بهشت و جزاى اعمال مىكند تناسب بيشترى دارد هر چند جمع ميان دو معنى
نيز از مفهوم عبارت دور نيست.
«سدنة» جمع «سادن» به معنى دربان و
«جنان» (بر وزن كتاب) جمع «جنّت» به معناى بهشت است و از اين تعبير استفاده مىشود
كه خداوند بهشتهاى متعدّدى دارد و بعضى از شارحان نهج البلاغه عدد آن را هشت
مىدانند كه در قرآن مجيد به نامهاى: «جنّة النّعيم و جنّة الفردوس و جنّة الخلد و
جنّة المأوى و جنّة عدن
[1] «سدنة» جمع «سادن» به معناى
خدمتكار و دربان است.
نام کتاب : پيام امام امير المومنين(ع) نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 158