نام کتاب : برگزيده تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 4 صفحه : 349
البته كار ظالم بايد «سيّئه» و بدى ناميده شود، اما كيفر او مسلما «سيّئه»
نيست، و اگر در آيه از آن تعبير به «سيّئه» شده، به خاطر اين است كه مجازات، آزار
و ايذاء است و آزار و ايذاء ذاتا بد است، هر چند به هنگام قصاص و كيفر ظالم كار
خوبى محسوب مىشود.
ولى به هر حال اين تعبير مىتواند مقدمهاى باشد براى دستور عفو كه در جمله
بعد آمده، گويى مىفرمايد: مجازات هر چه باشد يك نوع آزار است، و اگر طرف پشيمان
شده باشد شايسته عفو است.
در اين گونه موارد عفو كنيد چرا كه «هر كس عفو و اصلاح كند اجر و پاداش او
برخداست» (فَمَنْ عَفا وَ أَصْلَحَ فَأَجْرُهُ
عَلَى اللَّهِ).
و در پايان آيه مىفرمايد: «خداوند قطعا ظالمان را دوست ندارد» (إِنَّهُ لا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ).
عفو و مجازات هر كدام جاى ويژهاى دارد، عفو در جايى است كه انسان قدرت بر
انتقام دارد، و اگر مىبخشد از موضع ضعف نيست، اين عفو سازنده است.
و كيفر و انتقام و مقابله به مثل در جايى است كه هنوز ظالم از مركب شيطان
پياده نشده، مظلوم پايههاى قدرت خود را محكم نكرده، و عفو از موضع ضعف است،
اينجاست كه بايد اقدام به مجازات كند.
(آيه 41)- يارى طلبيدن عيب نيست، ظلم
كردن عيب است باز براى تأكيد آيات گذشته، در زمينه انتصار، و مجازات ظالم، و عفو و
گذشت در موارد مناسب مىفرمايد: «و كسى كه بعد از مظلوم شدن يارى بطلبد ايرادى بر
او نيست» (وَ لَمَنِ انْتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ
فَأُولئِكَ ما عَلَيْهِمْ مِنْ سَبِيلٍ). چرا كه
انتصار و استمداد، حق مسلّم هر مظلومى است، و يارى مظلومان وظيفه هر انسان آزاده و
بيدارى است.
(آيه 42)- «تنها ايراد و مجازات بر
كسانى است كه به مردم ستم مىكنند، و در زمين بنا حق ظلم روا مىدارند» (إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَظْلِمُونَ
النَّاسَ وَ يَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ).
نام کتاب : برگزيده تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 4 صفحه : 349