جواب: كوتاه كردن و حتّى تراشيدن سبيل مانعى ندارد و همچنين بلند بودن آن؛ به شرطى كه شبيه كارهاى صوفيان و بعضى فرقِ غُلات (على اللّهى‌ها) نباشد.

سؤال 753- تراشيدن ريش و يا ماشين كردن آن بطورى كه صدق ريش نكند، چه حكمى دارد؟ آيا به واسطه مسخره كردن ديگران و يا تازه روييدن ريش به صورتِ ناموزون در افراد تازه بالغ، و يا جهت بازى در تئاتر، حكم تغيير مى‌كند؟

جواب: احتياط اين است كه از ريش‌تراشى مطلقاً خوددارى شود؛ ولى اگر به صورتِ كم و ناموزون باشد و آن را بتراشند تا به صورتِ طبيعى درآيد، اشكالى ندارد و با مسخره كردن، احكام خداوند عوض نمى‌شود، بلكه پايدارى سبب مى‌شود كه به صورت يك فرهنگ مقبول گردد.

12- ربا

سؤال 754- گرفتن سود به واسطه حيله‌هاى شرعيّه چه حكمى دارد؟ آيا حيله شرعى با ضميمه نمودن چيزى ديگر جايز است؟

جواب: اگر منظور از حيله‌هاى شرعى معاملات صورى بدون قصد جدّى است، مسلّماً تأثيرى در حكم ربا ندارد. و غالباً در حيله‌هاى شرعى، طرفين قصد معامله جدى ندارند و منظورشان فقط رباست.

سؤال 755- شخصى كه شغل او مسگرى است، در معاملات خود به هنگام معاوضه جنس خوب با جنس بد، چيزى اضافه مى‌گرفته است، آيا چنين معامله‌اى ربا محسوب مى‌شود؟ قابل ذكر است كه ايشان نسبت به اين مسأله جاهل بوده، بدين جهت به مجرّد اين كه متوجّه حرمت اين عمل شده، چنين معامله‌اى را ترك كرده است. اين نوع معامله حدوداً شصت سال صورت گرفته است، اكنون وظيفه آن شخص چيست؟ لازم به ذكر است كه او هيچ كدام از مشتريان را نمى‌شناسد و كسانى را كه مى‌شناسد در قيد حيات نيستند، تكليف او چيست؟