مكّه مكرّمه به قصد حجّ تمتّع استحبابى محرم به احرام عمره تمتّع مى‌شود و بعد از انجام اعمال عمره تمتّع، به عللى از انجام حجّ تمتّع پشيمان مى‌گردد؛

الف) آيا اين فرد مى‌تواند حجّ تمتع را انجام ندهد و به ايران مراجعه كند؟

ب) آيا او مى‌تواند براى شخص ديگرى نايب شود تا حجّ تمتّع براى او انجام دهد، يعنى به ميقات برگردد و به نيابت از او به احرام عمره تمتّع محرم شود و بعد از انجام عمره تمتّع، حجّ تمتّع را هم به نيابت انجام دهد؟

ج) اگر اصل عمل جايز باشد و اين فرد نتواند به ميقاتهاى معروفه عمره تمتّع برود، آيا مى‌تواند از ادنى الحل، محرم شود؟

جواب: اگر مجبور نباشد بنابر احتياط واجب بايد حجّ تمتّع خود را تكميل كند، و به سراغ نيابت از ديگرى نرود.

سؤال 648- اين جانب مى‌خواهم به وصيّت پدرم عمل نمايم. ايشان وصيت نموده است كه به جاى او به حج بروم و اعمال را انجام بدهم، آيا عمل به اين وصيّت بر من واجب است؟ در صورتى كه چيزى براى من به ارث نگذاشته است، و اگر واجب است آيا مى‌توانم به مكّه رفته و كسى را اجير نمايم تا به جاى پدرم حجّ كند و خودم براى خودم عمل حجّ را انجام دهم؟ در ضمن آيا قربانى براى او و خودم واجب است؟

جواب: اگر هيچ مالى از خود به جا نگذاشته، بر شما واجب نيست براى او حجّ بجا بياوريد؛ و اگر خودتان مايل باشيد مى‌توانيد كسى را در آنجا نايب بگيريد كه براى او حجّ بجا آورد، و هر كدام بايد يك قربانى انجام دهيد.

سؤال 649- آيا با اذان مغرب اهل تسنّن، مى‌شود نماز فرادى يا جماعت خواند؟

جواب: در مورد نماز صبح و ظهر، چنانچه از اذان آنها يقين يا گمان قابل ملاحظه‌اى حاصل شود، كافى است؛ ولى در مورد نماز مغرب احتياط آن است كمى صبر شود تا حمره زائل گردد. اين در صورتى است كه مى‌خواهيد جداگانه نماز بخوانيد؛ ولى اگر با آنها نماز بخوانيد كافى است.