جواب: اگر واجب الحجّ بوده بايد براى او حجّ بجا آورند، و آنچه شما بجا آورده‌ايد كافى نيست.

ز) در صورت اختلاف در فتوا، آيا بايد طبق فتواى مرجع تقليد نايب در عمره مفرده، يا مرجع ورثه، و يا مرجع ميّت عمل شود؟

جواب: به فتواى مرجع تقليد نايب عمل شود.

مسائل متفرّقه حجّ‌

سؤال 646- اين حقير براى اداى فريضه حج از طريق آزاد مشرّف شدم، در مكّه به يك كاروان، كه حجّاج آن هم از طريق آزاد مشرّف شده بودند ملحق گرديدم، چند نفر ديگر مثل بنده به آن كاروان ملحق شدند، مبلغى كه با مدير كاروان قرار گذاشتند 500 دلار بود، ولى بنده فقط در مكّه با كاروان مزبور بودم و براى زيارت مدينه جداگانه مشرّف شدم، بعد از مراجعت از مكّه از مدير كاروان، كه از دوستان بود، سؤال كردم چه مبلغ بايد بابت اقامت در مكّه به شما بدهم؟ ايشان فرمودند: «هر مقدار كه مايل هستى» چندين مرتبه سؤال كردم، ايشان همين جواب را دادند، تا اين كه در يك مسأله شغلى بين بنده و ايشان مشاجره و درگيرى واقع شد، حال ايشان مى‌گويد: «براى چند روز اقامت در مكّه كه در كاروان من بوديد بايد مبلغ 800 دلار بدهيد» بنده عرض كردم: «شما جهت اقامت در مكّه و مدينه از ديگران 500 دلار گرفتيد، حال من كه فقط در مكّه با شما همسفر بودم بايد 800 دلار بدهم؟» لطفاً وظيفه بنده را مرقوم فرماييد كه چگونه عمل كنم تا مديون نباشم؟

جواب: بايد محاسبه شود مبلغى كه از ديگران مى‌گرفته طبق نظر اهل خبره چه مقدار آن در مقابل اقامت در مكّه و چه مقدار در مقابل اقامت در مدينه قرار مى‌گرفته، به همان نسبت بپردازيد و بيش از آن بدهكار نيستيد.

سؤال 647- فردى كه قبلًا حجّ واجب خود را انجام داده است، هنگام تشرّف به‌