اتمام مى‌كند؛ يعنى به آن مقدار، هم نماز تمام و هم نماز قصر بجا مى‌آورد.

سؤال 308- كسى كه با وضو، يا غسل جبيره‌اى نماز مى‌خواند، آيا مى‌تواند نمازهايى را كه در زمان سلامتى‌اش فوت شده، در اين حال قضا نمايد؟

جواب: مانعى ندارد.

سؤال 309- انسانى كه تا سنّ 20 سالگى نماز نخوانده و روزه نگرفته است، آيا به مجرّد توبه نمازها و روزه‌هايى كه از او فوت شده ساقط مى‌شود؟

جواب: بايد قضاى آنها را نيز بجا بياورد، و روزه او كفّاره نيز دارد و اگر نتواند كفّاره را انجام بدهد مطابق مسأله 1402 توضيح المسائل ما عمل كند.

سؤال 310- آيا قضاى نمازهاى نافله شب همان ثواب و پاداش اداى آن را دارد؟

جواب: شك نيست كه ميان ادا و قضا تفاوت است.

نماز قضاى پدر و مادر

سؤال 311- پدر و مادرى نسبت به انجام فريضه نماز و روزه سهل‌انگارى دارند، يا اصلًا نمى‌خوانند، و از نظر اعتقادى، شيعه اثنا عشرى هستند. اين كه فقها فرموده‌اند: «نماز و روزه قضاى پدر و مادر بر ذمّه پسر بزرگ است» در صورتى كه والدين اين مسأله را بدانند و عمداً به تكاليف خود عمل ننمايند، آيا واقعاً با انجام نماز و روزه قضاى پدر و مادر توسّط پسر بزرگ آنها، برى‌ء الذّمة مى‌شوند؟ آيا اين يك شگرد نيست و باعث سوء استفاده نمى‌شود؟ البتّه ما تابع حكم خدا هستيم كه حضرتعالى مرقوم خواهيد داشت.

جواب: نماز و روزه در صورتى بر فرزند بزرگتر واجب است كه به خاطر عذرى ترك شده باشد نه عمداً؛ بنابراين مشكلى پيش نمى‌آيد.

سؤال 312- شخصى بر اثر سكته مغزى چند سال حواسّ درستى نداشته، به گونه‌اى كه اگر به او تذكّر مى‌دادند نماز را بدون شرايط مى‌خواند و الّا خودش نماز